Sprawozdanie z działalności Stowarzyszenia Academia Europaea Sarbieviana (AES), za okres: 11 kwietnia 2015-6 maja 2016
wygłoszone na X Walnym Zgromadzeniu, 6 maja 2016 r., w „Dworku” w Dłużniewie przez prezes AES, dr Teresę Kaczorowską
Witam Państwa serdecznie na dorocznym, już dziesiątym z kolei Walnym Zgromadzeniu Stowarzyszenia Academia Europaea Sarbieviana (AES liczy sobie 10 lat). Witam członków założycieli, członków zwyczajnych; witam też wszystkich sympatyków oraz zaproszonych gości. W tym roku jesteśmy, już po raz piąty, w Dworku w Dłużniewie (wcześniej w Poświętnem…), a więc właściwie w Sarbiewie - rodzinnej wiosce M.K. Sarbiewskiego, gdzie się urodził, wychował i spędził młodość. Na Mazowszu był długo zapomniany, ale my od 12 lat staramy się przywrócić należną mu pamięć.
Przypomnę, że Academia Europaea Sarbieviana (AES) - zainicjowana 10lat temu podczas II Międzynarodowych Dni Ks. M.K. Sarbiewskiego (dokładnie w Ciechanowie, w maju 2006) - została powołana przez 20 członków założycieli (28 lipca 2006, na plebanii w Sarbiewie) i zarejestrowana w KRS w Warszawie (2 stycznia 2007). Przypomnę, że w br. kończy się druga, 5-letnia kadencja władz AES (stąd mamy zebranie wyborcze). Cieszę się, że zebraliśmy się dziś po raz dziesiąty, przed kolejnymi - już XII Międzynarodowymi Dniami M.K. Sarbiewskiego (od br. przekształcone w Festiwal) – po to aby ocenić nasze dokonania w ciągu ostatniego roku, nakreślić dalsze plany działania, a być może – jak dzieje się to każdego roku - poszerzyć kręgi.
Chciałabym przybliżyć co się działo od ostatniego, VIII Walnego Zgromadzenia naszej Academii, czyli od 11 kwietnia 2015 r. do dziś.
1. Tuż po ubiegłorocznych Dniach M.K. Sarbiewskiego, 14 maja 2015 r., prezes AES dr Teresa Kaczorowska i ks. dr o. Krzysztof Dorosz, SJ z Torunia (członek AES), spotkali się z socjuszem o. prowincjała Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej Towarzystwa Jezusowego Leszkiem Mądrzykiem SJ, w siedzibie Jezuitów w Warszawie, przy ul. Narbutta 21. Tematem spotkania było przybliżenie działalności AES oraz próba większego zaangażowania w kreację ks. M.K. Sarbiewskiego w Polce i na świecie. Omawiano perspektywy współpracy Jezuitów ze Stowarzyszeniem Academia Europaea Sarbieviana, jak:
- Większe niż dotychczas zaangażowanie o. jezuitów w przypominanie i promowanie postaci i dorobku M. K. Sarbiewskiego, zainteresowanie Sarbiewskim takich uczelni jezuickich, jak PWT Bobolanum w Warszawie i Akademia Ignatianum w Krakowie (dla których badania nad „polskim Horacym” mogłyby okazać się ciekawe i pożyteczne także z naukowego punktu widzenia), współpracę międzynarodową, możliwość nawiązania kontaktów z uczelniami jezuickimi, które mogłyby zainteresować się postacią i twórczością M. K. Sarbiewskiego (szczególna tutaj rola uczelni i instytucji w Rzymie, gdzie M. K. Sarbiewski święcił swoje poetyckie triumfy). Być może istniałaby możliwość zainteresowania tym tematem także polskich przedstawicielstw i instytucji kulturalnych w Rzymie (Instytut Polski, oddział Polskiej Akademii Nauk, Biblioteka PAU). Pomoc w dotarciu do jezuickich instytucji i osób, które zajmują się tymi zagadnieniami i byliby zainteresowani współpracą. Udział w projekcie młodych jezuitów (kwerenda internetowa, prowadzenie korespondenc ji). AES liczy też na pomoc SJ w powołaniu Oddziału AES w Rzymie, na podjęcie współpracy z jezuitami litewskimi, współpracy z Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Warszawie, gdzie był pochowany M. K. Sarbiewski.
- Połączenie i przedstawienie dwóch wielkich postaci polskich jezuitów: M. K. Sarbiewskiego i św. Stanisława Kostki (1550-1568). Temu tematowi można poświęcić jedną z przyszłych edycji Festiwalu Sarbiewskiego (w 2018 r. upłynie 450 lat od śmierci św. Stanisława w 1568 r. - może zorganizować dzień w Rostkowie, z konferencją, celebracją liturgiczną. Włączenie w ten projekt dzieł jezuickich noszących imię św. Stanisława Kostki.
- Udział władz Prowincji SJ w Festiwalach Sarbiewskiego (choćby we mszy św. w Sarbiewie).
- Włączenie się SJ w budowę SARBINUM, czyli „Dworu Sarbiewskich” w Sarbiewie
- Włączenie się SJ w wydanie utworów M.K. Sarbiewskiego w przekładzie z łaciny na współczesny język polski oraz j. angielski.
- Działania wspólne na rzecz promocji twórczości Sarbiewskiego w mediach, realizacja filmu, itp.
- Pomoc w pozyskiwaniu sympatyków „polskiego Horacego”, sponsorów i darczyńców.
Po spotkaniu z socjuszem o. prowincjała Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej Towarzystwa Jezusowego o. Leszkiem Mądrzykiem SJ w siedzibie Jezuitów w Warszawie, prezes AES dr Teresa Kaczorowska i ks. dr o. Krzysztof Dorosz, SJ, spotkali się w Zamku Królewskim z jego z kustoszem Danielem Artymowskim, który od kilku lat organizuje jesienne Dni M.K. Sarbiewskiego na Zamku Królewskim. Omówiono program tego Dnia na październik 2015. Kolejnym, już poszerzonym o Daniela Artymowskiego, było spotkanie z o. rektorem Kościoła Jezuitów przy ul. Świętojańskiej na warszawskiej Starówce, o. Lesławem Ptakiem. Tematem było rozszerzenie jesiennego Dnia M.K. Sarbiewskiego na Zamku Królewskim do popołudniowego programu - tego samego dnia - w świątyni SJ o mszę w intencji M.K. Sarbiewskiego, homilię o nim, recytację jego poezji, koncert. I na koniec tego pracowitego dnia, 14 maja 2015, prezes AES dr Teresa Kaczorowska i ks. dr o. Krzysztof Dorosz, SJ z Torunia, spotkali się z dr Pawłem Krupką, nowym członkiem AES, dyplomatą i poetą, który był trzykrotnie na placówce MSZ w Rzymie, ma tam kontakty, stąd głównym tematem tego spotkania było wykorzystanie jego koneksji dla utworzenia dawno planowanego Oddziału AES w Rzymie. Wyniki tych wszystkich spotkań w Warszawie były cenne, część z nich udało się już zrealizować.
2. W dniach 1-3 czerwca 2015 r. dr Teresa Kaczorowska uczestniczyła na Litwie w XXII Międzynarodowym Festiwalu „Maj na Wilią”. Był to cały blok imprez, m.in. spotkania literackie, dyskusje, koncerty, pokazy filmów. Organizatorem tego niezwykłego festiwalu, w którym uczestniczyło ok. 30 gości z kilku krajów świata oraz literaci wileńscy, jest od początku Romuald Mieczkowski – poeta, publicysta, wydawca pisma „Znad Wilii”, animator kultury polsko-litewskiej, który bywał w Sarbiewie. Przypominałam tam na każdym kroku związanego z Litwą, ale pochodzącego z Sarbiewa na Ziemi Ciechanowskiej, postać M.K. Sarbiewskiego. Spotkałam się też z prezes Oddziału Academia Europaea Sarbieviana w Wilnie dr Reginą Jakubenas z Uniwersytetu Wileńskiego – przekazałam jej ostatnio wydaną pokonferencyjną publikację „Maciej Kazimierz Sarbiewski i jego twórczość” (2015) i próbowałam zainteresować zorganizowaniem sesji w Wilnie o „polskim Horacym”. W tej kwestii rozmawiałam też z dr Małgorzatą Kasner – dyrektor Instytutu Polskiego w Wilnie, jednocześnie I radcą Ambasady RP na Litwie (ale była ona tuż przed odejściem z tego stanowiska...).
3. Na pewno do plusów minionego roku należy zaliczyć funkcjonowanie Oddziału AES na Litwie. Przypomnę, że Wileński Oddział Academii Europaea Sarbieviana istnieje od 7 lat, od 15 maja 2009 r. Siedzibą jego jest Centrum Polonistyczne Wydziału Filologii Uniwersytetu Wileńskiego (ul. Universiteto 5, LT-01513, Vilnius, Lietuva; e-mail: polkatedra@flf.vu.lt). Jego pracami kieruje dr Regina Jakubenas (regina.zorro@gmail.com). Lista członków Wileńskiego Oddziału Academii Europaea Sarbieviana liczy siedem osób, są to: dr Regina Jakubenas – prezes (wykładowca), dr Mirosław Dawlewicz (wykładowca), prof. Eugenija Ulcinaite (wykładowca), dr Kinga Geben (wykładowca), Rimantas Salna (dyrektor Muzeum Adama Mickiewicza), Wojciech Piotrowicz (poeta), dr Józef Szostakowski (poeta, wykładowca Uniwersytetu Pedagogicznego w Wilnie). Niektórzy byli w latach ubiegłych na Dniach MKS.
Współpraca z Litwą, tak bliską „polskiemu Horacemu”, trwa od początku AES – co roku ktoś z Litwy uczestniczy w naszym Festiwalu (w tym roku dwóch młodych poetów). Dwukrotnie byli u nas goście z Centrum Kultury im. M.K. Sarbiewskiego w Krożach (Kražių M. K. Sarbievijaus kultūros centras) ze Żmudzi na Litwie, które współpracuje z Uniwersytetem Wileńskim. Mieści się w dawnym kolegium jezuickim ufundowanym w 1616 r. przez hetmana Jana Karola Chodkiewicza. W latach 1617-1620, jako professor academicus, Maciej Kazimierz Sarbiewski wykładał tam poetykę i syntaksę. Przypomnę, że na VI Dniach Sarbiewskiego gościliśmy 4-osobową delegację z Rejonu Kelme, na czele z wicemerem i Algisem Krutkevičiusem odpowiedzialnym tam za kulturę (niestety zmarł w 2015 r.). To właśnie zaowocowało zaproszeniem nas -12-osobowej grupy w 2011 r. przez Centrum Kultury im. ks. M.K. Sarbiewskiego w Krożach (udział w konferencji naukowej, poznawanie śladów MKS na Litwie, publikacje w 2 językach).
4. Tego samego miesiąca, dokładnie 18 czerwca 2015 r., Zarząd AES zorganizował w Ciechanowie spotkanie z wójtem gminy Baboszewo Tomaszem Sobeckim. Zebranie odbyło się w siedzibie Powiatowego Centrum Kultury i Sztuki im. M. Konopnickiej w Ciechanowie. Uczestniczyli w nim członkowie Zarządu: dr Teresa Kaczorowska (prezes), dr Bogumiła Umińska (sekretarz), Jolanta Marzęcka (członek), Mariusz Pasierowski (skarbnik) oraz wójt gminy Baboszewo Tomasz Sobecki. Zarząd AES wyraził zdziwienie, że pan wójt Sobecki nie zaprosił przedstawicieli AES na najbliższą sesję RG Baboszewo (co obiecał na walnym w maju 2015 r. – dla wyjaśnienia planowanej inwestycji), tylko wysłał pismo z Urzędu Gminy Baboszewo (podpisane przez wójta i wszystkich radnych gminy Baboszewo), iż stanowczo odcinają się od jakiegokolwiek udziału w planowanej przez AES budowie Dworu Sarbiewskich, jako Domu Pracy Twórczej. Wójt Tomasz Sobecki uzasadnił tę decyzję, iż jest ona opinią wszystkich radnych. Wynika z faktu, iż Gmina jest jednostką typowo rolniczą i sprawy związane z rolnictwem a także całą infrastrukturą drogową są priorytetem Gminy. Poza tym wskazał, iż koszty budowy Dworu Sarbiewskich są dla gminy zbyt wysokie, a uzyskanie środków unijnych na ten cel wiązałoby się z uprzednim zaciągnięciem kredytu, na co nie ma zgody Rady Gminy. Ponadto gmina nie udźwignęłaby kosztów, które wiązałyby się z utrzymaniem i prowadzeniem tego ośrodka. Rada uznała również, iż cała nasza inicjatywa stanowi obszar kultury niszowej, nie znajdującej szerszego odbioru społecznego na obszarze Gminy i dlatego nie leży w kręgu jej zainteresowań. Natomiast Wójt odniósł się pozytywnie co do wartości i celu organizowania corocznie Międzynarodowych Dni Sarbiewskiego, które ocenił wysoko i zadeklarował się wspierać oraz pomóc aby poszerzyć w nich udział mieszkańców, w tym szkół.
- W obliczu zaistniałej nowej i trudnej sytuacji, czyli braku jakiegokolwiek wsparcia ze strony samorządu gminnego (ale także powiatowego, co było wiadomo wcześniej) co do budowy „Sarbinum”, Zarząd dyskutował czy w ogóle nie zrezygnować ze starań, aby ten cel zrealizować. Podjął jednak decyzję, że należy jeszcze spotkać się w tej sprawie z przedstawicielami samorządu wojewódzkiego. Postanowiono poprosić o współpracę w tym względzie radnego wojewódzkiego z Płońska dr. Pawła Obermeyera, który niestety, po kilku moich kontaktach z nim przekazał następującą opinię marszałka województwa woj. Mazowieckiego: „Jeśli gmina i powiat nie chcą tej inwestycji, to województwo nie będzie jej wspierać”...
- Próbowałam w tej sytuacji zainteresować naszą inicjatywą Muzeum Literatury w Warszawie. Po nawiązaniu kontaktu z dyr. dr Jarosławem Klejnockim, Teresa Kaczorowska i skarbnik AES, Mariusz Pasierowski spotkali się z nim 14 lipca 2015 r. w Sarbiewie. Dyrektor Muzeum Literatury w Warszawie, dr Jarosław Klejnocki wyraził zainteresowanie naszymi działaniami i obiecał skontaktować w celu spotkania u ministra kultury. Odwiedziłam Muzeum Literatury w Warszawie 14 października 2015 r., spotkałam się z dwoma jego dyrektorami - postanowiono zaaranżować spotkanie w MKiDN (w sprawie budowy dworu Sarbiewskich w Sarbiewie), ale do tej pory bez echa...
- Po ostatniej zmianie rządu prezesom Zarządu AES – dr T. Kaczorowskiej i prof. J. Chrościckiemu - udało się 26 kwietnia 2016 r. umówić w MKiDzN i spotkać z doradcą wiceminister kultury Magdaleną Gawin – z dr. Łukaszem Michalskim. Wizyta to rodzi nadzieję, gdyż podpowiedział nam parę ciekawych pomysłów (np. aby złożyć wniosek na program grantowy MKiDN dla „małych ojczyzn”), dał kilka kontaktów, obiecał wsparcie u ministra kultury (co do promesy koniecznej do wniosku UE). Czas pokaże czy przyniesie to jakiś skutek…
- A więc na razie nie możemy pochwalić się sukcesem jeśli chodzi o nasz cel strategiczny - planowaną budowę Dworu Sarbiewskich w Sarbiewie, jako międzynarodowego centrum muzealnego, twórczego i badawczo-edukacyjnego epoki baroku. Przypomnę, że dla jego realizacji nabyliśmy w 2008 r. od samorządów, po bardzo korzystnej cenie, działkę w centrum Sarbiewa (0,444 ha). Mamy także opracowaną koncepcję architektoniczną (autorstwa architekt Julii Karłowskiej z Warszawy). W 2008 r. przygotowaliśmy też wniosek o dofinansowanie projektu w ramach RPO Województwa Mazowieckiego 2007-2013 (Działanie 6.1 Kultura) o nazwie: „Budowa Dworu Sarbiewskich w Sarbiewie jako międzynarodowego centrum muzealnego, twórczego i badawczo-edukacyjnego epoki Baroku”. Koszt inwestycji w Sarbiewie: dworu - jako siedziby AES, muzeum baroku i biblioteki z czytelnią oraz oficyny- w której zaplanowaliśmy restaurację i 20 miejsc motelowych; a także ogrodu nad rzeką – wyliczono na ok. 14 mln zł. Wiosek złożyliśmy 8 lat temu, 29 września 2008 r., ale Mazowiecka Jednostka Programów Unijnych w Warszawie nie rozpatrzyła go ze względów formalnych, traktując jako projekt komercyjny („podlegający pomocy publicznej”). Od tamtej pory czekamy na ogłoszenie nowego rozdania fundusze UE, aby ponownie złożyć wniosek aplikacyjny – poprawiony - na budowę Dworu Sarbiewskich z oficyną - jako Dom Pracy Twórczej. Na pewno jednak nasz strategiczny projekt AES - choć piękny, cenny i potrzebny – nie ruszy bez pomocy lokalnych samorządów i nie będzie mógł być zrealizowany.
5. Już ósmy rok rozwija się nasza współpraca z Zamkiem Królewskim w Warszawie (ostatnim „domem” M. K. Sarbiewskiego). W sobotę, 10 października 2015 r. odbył się VII Dzień Macieja K. Sarbiewskiego SJ w Warszawie. Po raz pierwszy składał się z dwóch części: z porannego programu na Zamku Królewskim oraz wieczornego - w jezuickim kościele Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej (gdzie M.K. Sarbiewski został pochowany i jest jego popiersie) – efekt naszej wizyty z o. Doroszem w Warszawie. Kustosz Daniel Artymowski z Pracowni Działań Muzealnych Zamku Królewskiego w Warszawie, prowadzący od początku zamkowe spotkania poświęcone „polskiemu Horacemu”, był zachwycony wzrastającą co rok frekwencją. Na poświęcone poezji horacjańskiej „EXEGI MONUMENTUM: HORACY, SARBIEWSKI I INNI” przybyły tłumy, w tym kilkunastoosobowa delegacja z ziemi rodzinnej Sarbiewskiego oraz sporo warszawskiej młodzieży licealnej. Wykład Artymowskiego „Jak udziergać pomnik trwalszy niż ze spiżu czyli o poezji Horacego i Sarbiewskiego”, wzbogacony multime dialnymi zdjęciami jego autorstwa z poznawania w Italii śladów Horacego, został przyjęty owacjami. W drugiej części spotkania na Zamku zaprezentowano program literacki „Pomnik trwalszy niż ze spiżu: Horacy, Sarbiewski, Mickiewicz i …Napoleon”. Po słowie wstępnym Daniela Artymowskiego utwory Horacego i Sarbiewskiego zaprezentowali aktorzy Barbara i Jacek Bursztynowiczowie. Frekwencja też była znakomita – z braku miejsc młodzież musiała siedzieć na schodach dawnego mieszkania Stefana Żeromskiego. Druga, wieczorna część VII Dnia Macieja K. Sarbiewskiego SJ w Warszawie odbyła się tej samej soboty dość późno (o godz. 20.00) w Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej, przy ul. Świętojańskiej obok katedry św. Jana. Po mszy św., z homilią o. dr. Krzysztofa Dorosza SJ z Torunia: „Maciej K. Sarbiewski SJ – piewca Matki Bożej”, wystąpieniem prezes dr Teresy Kaczorowskiej „Przyjazny patronat ks. M. K. Sarbiewskiego. O działalności Stowarzyszenia Academia Europaea Sarbieviana”. O godz. 21.00 zaprezentowano w tej świątyni program poetycko-muzyczny „Maciej K. Sarbiewski – genialny poeta epoki”. Wybrane wiersze „polskiego Horacego” zaprezentował tam aktor Teatru Rampa Maciej Gąsiorek, a na harfie pięknie zagrała Urszula Nowakowska, solistka Orkiestry Sinfonia Varsovia.
- Warto dodać, że VII Dzień Macieja K. Sarbiewskiego SJ w Warszawie przygotowali: Zamek Królewski w Warszawie, O. Jezuici oraz Academia Europaea Sarbieviana w Sarbiewie. Natomiast samorząd Baboszewa, rodzinnej gminy Sarbiewskiego, zafundował dojazd do stolicy (swoim busem) i przybyłym rodakom obiad w restauracji Bazyliszek.
6. Zgodnie z Planem - przyjętym na ostatnim Walnym Zgromadzeniu
- Zarząd AES podjął starania o uzyskanie przez AES statusu organizacji pożytku publicznego. I tak 22 stycznia 2016 r., prezes AES dr Teresa Kaczorowska, skarbnik AES Mariusz Pasierowski oraz członek Komisji Rewizyjnej AES Leszek Ciarkowski spotkali się najpierw w PCKiSz w Ciechanowie. Omówiono najważniejsze kwestie, zaplanowano zmiany w Statucie i przyjęto termin zwołania Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenie AES. Odbyło się ono 17 lutego 2016 r. i członkowie AES podjęli jednomyślnie uchwałę w sprawie zmian w Statucie AES (co jest niezbędne w staraniach o uzyskanie przez AES statusu organizacji pożytku publicznego). Proces ten jest w toku - w KRS w Warszawie – mamy nadzieję, że w tym roku AES stanie się organizacją pożytku publicznego.
7. Zgodnie z Planem nałożonym na Zarząd AES przez ostatnie Walne Zgromadzenie rozpoczęliśmy proces archiwizacji zgromadzonej przez 12 lat dokumentacji. Podjęła się tego Zofia Turowiecka z Przasnysza, bibliotekarka z zawodu. Najwięcej archiwaliów było w moim posiadaniu i już przekazałam je Zosi Turowieckiej. Bardzo proszę też wszystkie inne osoby o podobny ruch…
8. Do sukcesów AES należy zaliczyć działanie naszej strony internetowej www.sarbiewski.eu. Działa ona od 7 lat – od grudnia 2009 r., dzięki głównie mojej, ale także skarbnika i sekretarz AES, współpracy z informatykiem Krzysztofem Turowieckim, członkiem AES (a także pomocy finansowej Starostwa w Płońsku). Nie muszę Państwa przekonywać jak ważną pełni ona rolę. Zachęcam do jej odwiedzania, przesyłania materiałów.
9. Gromadzimy cały czas nowe publikacje i wydawnictwa o M.K. Sarbiewskim, kompletujemy zdjęcia z działalności AES – czyni to Sławomir Zembrzuski z Płońska (członek Komisji rewizyjnej AES), który przygotował już dwie wystawy o naszym Festiwalu.
10. W ubr. lobbowaliśmy na rzecz przywracania pamięci „polskiemu Horacemu” i należnego mu miejsca w historii literatury - na różnego rodzaju spotkaniach literackich, naukowych i kulturalnych. Rozdawaliśmy materiały promocyjne (niestety skończył się już folder), Promowaliśmy poetę z Sarbiewa także w różnych mediach. Ukazało się wiele artykułów nt. ubiegłorocznych Międzynarodowych Dni ks. Macieja Kazimierza Sarbiewskiego (także z Zamku w Warszawie), zarówno w prasie lokalnej, jak w periodykach ogólnopolskich („Barok”, „Gość Niedzielny”). Wiersze laureatów Ogólnopolskiego Konkursu Poezji „O Laur Sarbiewskiego" opublikowane zostały w „Ciechanowskich Zeszytach Literackich” (Nr 16/2015).
11. W ciągu minionego roku odbyło się kilka spotkań Zarządu AES oraz Komitetu Organizacyjnego XII Festiwalu M.K. Sarbiewskiego (w Sarbiewie, Dłużniewie, Ciechanowie, Płońsku), prezes dwa razy odwiedziła Płock ze względu na „Dzień Płocki” w programie tegorocznego Festiwalu. Jak wspomniałam odbyło się też Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie. O przebiegu tych spotkań informowała sekretarz AES, dr Bogumiła Umińska (protokoły są na naszej www.sarbiewski.eu).
12. Przybyło członków AES: kiedy zakładaliśmy AES było nas 20, dziś jest 61. Zarząd w ciągu tego roku przyjął w poczet AES 4 nowych członków, którzy złożyli deklaracje: dr. Pawła Krupkę z Warszawy (poetę, dyplomatę, tłumacza literatury hiszpańskiej, włoskiej i greckiej), Stefana Wejsa (kanclerza Wyższej Szkoły Biznesu i Zarządzania w Ciechanowie), Waldemara Jóźwiaka z Ciechanowa oraz Sławomirę Wandę Ciarkowską z Ciechanowa. Czekają na nich legitymacje, muszą tylko przesłać zdjęcia.
13. Miniony rok był dla AES trudny jeśli chodzi o finanse. Nie otrzymaliśmy znikąd ani złotówki (poza wspieraniem finansowym i organizacyjnym - partnerów Festiwalu M. K. Sarbiewskiego (dzięki temu on trwa). Osobiście zabiegałam w MSZ w Warszawie, przy wsparciu Pawła Krupki, o fundusze na zorganizowanie I europejskiej edycji konkursu na wiersz i esej w j. Łacińskim, ale MSZ jeszcze tego konkursu nie ogłosił. O finansach i stanie konta poinformuje później skarbnik Mariusz Pasierowski. Prosimy wszystkich członków o pomysły i wspieranie w tym zakresie.
14. Największym wyzwaniem są dla nas co roku Międzynarodowe Dni – a od br. Festiwal M.K. Sarbiewskiego „Chrześcijański Horacy z Mazowsza” – od początku pod patronatem Marszałka Sejmu RP i Biskupa Płockiego, a od 2011 r. także Marszałka Woj. Mazowieckiego. Nad przygotowaniem XII edycji tej imprezy, która zostanie zainaugurowana za kilka godzin - pracowaliśmy od jesieni 2015 r. Powołaliśmy – podobnie jak w ubr. - Komitet Organizacyjny pod moim kierownictwem, z udziałem głównych podmiotów, którzy współorganizują ten duży 3-dniowy festiwal na terenie kilku powiatów (przypomnę, że impreza jest partnerska, każdy partner ma swoją rolę i zadanie, które też finansuje). Tegoroczny XII festiwal będzie trwać także trzy dni (6-8 maja 2016), z jednym dniem wyjazdowym w programie (w br. - Dzień Płocki). Jak zwykle będzie to impreza literacko-kulturalno-naukowo-edukacyjna, mająca na celu przypomnienie ks. jezuity Macieja Kazimierza Sarbiewskiego (1595-1640) jako poety rangi europejskiej (uwieńczonego w Rzymie Wawrzynem Poetyckim przez Papieża Urbana VIII, 1623, a więc dzisiejszym Noblem); a zarazem jako uczonego - profesora Akademii Wileńskiej - i oratora, kaznodziei króla Władysława IV Wazy (1635-1640). W przygotowanie włączyły się instytucje kultury (centra kultury, muzea, biblioteki), samorządy, szkoły, parafie, organizacje społeczne, Zamek Królewski w Warszawie, Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora w Pułtusku, Jezuici, a w tym roku 5 podmiotów z Płocka: dwa muzea, POKiS, Wyższe Seminarium Duchowne, Małachowianka. Po raz drugi bowiem Międzynarodowe Dni M.K. Sarbiewskiego będą z całodziennym wyjazdem do Płocka, gdzie tamtejsi współorganizatorzy przygotowują ciekawy program. Wszyscy współorganizatorzy są wymienieni na plakatach, zaproszeniach, wszystkim w imieniu zarządu AES gorąco dziękuję! W tym roku program XII Festiwalu jest bardzo bogaty – w pigułce to: 3 spotkania autorskie z 4 poetami: jedno w MBP w Płońsku (Daniel Krajczyński oraz Tomas Tamošiūnas, Litwa), dwa na terenie gminy Baboszewo (dr Grzegorz Walczak z Warszawy i Sergiusz Sterna Wachowiak z Poznania); 2 prelekcje (prof. Elwira Buszewicz, UJ Kraków, Daniel Artymowski, Zamek Królewski, Warszawa); 3 koncerty (Katarzyna Groniec z zespołem, dr Paweł Krupka, Płocka Orkiestra Kameralna), 3 tradycyjne już konkursy „O Laur Sarbiewskiego" (poezji, krasomówczy, recytatorski – w tym dwa ostatnie dla młodzieży). W programie mamy również: Noc Poetów (w Dworku w Dłużniewie), cały dzień w Płocku z ciekawym programem (poznawanie śladów M.K. Sarbiewskiego, spotkanie w Małachowiance, przejażdżka statkiem po Wiśle, koncert), mszę św. w intencji M.K. Sarbiewskiego w Sarbiewie i - po raz pierwszy – Widowisko historyczne z udziałem husarzy i piechurów. Odbędzie się także wiele zdarzeń towarzyszących, rozbrzmiewać będzie cały czas (m.in. w KRDP) poezja „polskiego Horacego”. A wszędzie towarzyszyć nam będą tysiące mieszkańców Płn Mazowsza. Jest to obecnie największa literacka impreza na Płn. Mazowszu.
Reasumując
Miniony 2015 rok nie był łatwy dla AES. Przede wszystkim nie przybyło nam funduszy, ani nie rozpoczęliśmy budowy Dworu Sarbiewskich.
Ale sukcesów też mamy sporo. Najbardziej cenne to rozwijanie współpracy z Litwą, drugą ojczyzną poety z Sarbiewa (Kroże, Wilno, Wileński Oddział AES), z Zamkiem Królewskim w Warszawie (mamy każdej jesieni także Dzień Macieja Kazimierza Sarbiewskiego na Zamku Królewskim - z wykładami, jego poezja i muzyką), a także – po raz pierwszy z kościołem jezuitów w Warszawie (efekt spotkania z socjuszem o. prowincjała Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej Towarzystwa Jezusowego o. Leszkiem Mądrzykiem SJ w siedzibie Jezuitów w Warszawie).
Ważne również, że podjęliśmy starania o uzyskanie przez AES statusu organizacji pożytku publicznego, że rozpoczęliśmy archiwizację dokumentacji, że prowadzimy stronę internetową AES, szukamy możliwości zbudowania Sarbinum (wizyty u Jezuitów, w MSZ, MKiDN, Muzeum Literatury), a przede wszystkim zorganizować wspólnymi – społecznie! - siłami (ponad 20 partnerów) 3-dniową międzynarodową imprezę, która się dziś zacznie – XII Międzynarodowy Festiwal M.K. Sarbiewskiego „Chrześcijański Horacy z Mazowsza”. Weszła ona już na stałe do kalendarza imprez regionu, aktywizuje wiele środowisk na Płn. Mazowszu, zachęca młodzież do poznania postaci i twórczości MKS (bardzo ważną rolę spełniają w tym coroczne 3-4 konkursy „O Laur Sarbiewskiego" (poezji, krasomówczy, recytatorski, plastyczny – w tym trzy ostatnie dla młodzieży).
Cały czas promujemy „polskiego Horacego” i poszerzamy kręgi AES. W sumie AES rozwija się. Na pewno rozwój Academii byłby szybszy, gdyby włączyli się aktywniej w jej działania wszyscy członkowie AES, ponadto gdyby wsparcie samorządów – zwłaszcza finansowe - byłoby większe.
Myślę jednak, że przez drugie 5 lat AES i tak udało nam się zrobić wiele (mając na uwadze, że Zarząd działa społecznie, nie ma lokalu, biurka, ani telefonu). Pragnę na koniec drugiej kadencji ten okres krótko podsumować, wymieniając najważniejsze dokonania:
- Warto podkreślić, że po pierwszych dwóch latach kierowania i koordynacji Dniami Sarbiewskiego przez ZLP CO (również finansowania), obecnie coroczne Dni Sarbiewskiego, organizuje AES (w skład 7-osobowego Zarządu wchodzą 4 główne osoby zajmujące się organizacją). Dni te, obecnie Festiwal AES - z bogatą ofertą kulturalną: kilkoma konkursami (recytatorskimi, poetyckimi, krasomówczymi, plastycznymi), spotkaniami autorskimi, prelekcjami, koncertami, wystawami, konferencjami, nabożeństwami - są niezwykle ważnym i potrzebnym przedsięwzięciem, prezentującym tzw. kulturę wysoką w małych środowiskach. Przekaz ten jest o tyle istotny, iż związany jest bezpośrednio z autentyczną historią tego regionu Płn Mazowsza. Kontynuacja tego dzieła wydaje się potrzebna, a wręcz konieczna.
- W ciągu tej kadencji Academia pozyskała lokal w SP im. M.K. Sarbiewskiego w Sarbiewie - uroczyste otwarcie nastąpiło 17 maja 2014 r. Jest to Izba Pamięci M.K. Sarbiewskiego, ale stanowi też siedzibę AES. Została urządzona i wyposażona dzięki naszej pracy społecznej (szczególnie prezesa i skarbnika) oraz małemu projektowi do Europejskiego Funduszu Rolnego na Rzecz Obszarów Wiejskich; Operacja „Śladami Horacego z Mazowsza” - jaki złożył UG w Baboszewie (AES była partnerem, projekt obejmował też cykl 10 odczytów o M.K. Sarbiewskim w szkołach powiatu płońskiego, które wygłosiła prezes T. Kaczorowska). To tam dokumenty AES - rozsiane po różnych osobach - znajdą wreszcie swoje miejsce (rozpoczęliśmy archiwizację).
- Ukazało się w ciągu tej kadencji kilka publikacji (nakładem AES lub wspólnych), jak: Teresy Kaczorowskiej „Maciej Kazimierz Sarbiewski SJ na Litwie” (AES, 2011); dwie dwujęzyczne – w j. litewskim i polskim - wydane w Krożach na Litwie publikacje (tłumaczone na język polski przez kierującą Oddziałem AES w Wilnie dr Reginę Jakubenas). Pierwsza - Motiejus Kazimieras Sarbievijus ir jaunuomene: ar nemie M.K. Sarbievijaus żodis? (Maciej Kazimierz Sarbiewski i młodzież: czy jego słowo jest wciąż jeszcze żywe) - zawiera skrót prezentowanych w Krożach referatów. Druga jest sprawozdaniem z realizacji całego projektu i nosi tytuł: Projektas „Senosios tradicijos naujame kontekste” (Projekt „Stare tradycje w nowym kontekście”). Warto podkreślić, że Academia Europaea Sarbieviana była partnerem tego międzynarodowego projektu i gościła na Litwie (w Krożach, na Wileńszczyźnie) w dniach 15-17 czerwca 2011. Wyjazd ten miał charakter naukowo-poznawczy. Szlaki M. K. Sarbiewskiego na Żmudzi i w Wilnie poznawało 12 osób: prezes i skarbnik AES (dr Teresa Kaczorowska i Mariusz Pasierowski), wójt gminy Baboszewo Wiesław Przedpełski, Zespół Muzyki Dawnej „Horrendus” z Ciechanowa, dwie laureatki VII Młodzieżowego Konkursu Krasomówczego: Eliza Kozłowska (Powiatowe Gimnazjum Publiczne w Płońsku) i Anna Rakowska (Gimnazjum w Polesiu, gm. Baboszewo) oraz ciechanowski fotografik Kazimierz Kosmala. Podążali śladami „polskiego Horacego” na Żmudzi i w Wilnie mikrobusem (z UG Baboszewo, ale koszty podróży zwracali Litwini). Koszty wyprawy pokrywał rząd Litwy. Ukazała się też pięknie wydana książka Sławomira Zembrzyckiego „Z dziejów diecezji płockiej, Sarbiewa i parafii sarbiewskiej” (2012), której znaczna część, na stronach 32-63, zajmuje „Ilustrowana historia Stowarzyszenia Academia Europaea Sarbieviana”. AES wydała poetycki almanach „O Laur Sarbiewskiego” (pod red. T. Kaczorowskiej, 2014); publikacja pokonferencyjna „Maciej Kazimierz Sarbiewski SJ i jego twórczość. Studia i materiały” (pod red. T. Kaczorowskiej i prof. Jakuba Lichańskiego, AH w Pułtusku, AES, 2015).
- W 2012 r. udało nam się nagrać, a w 2014 r. wydać hymn AES (tekst M. K. Sarbiewski „Oda do Sony”, muzyka Irena Podobas, wykonanie: Warszawski Chór Chłopięco-Męski z Uniwersytetu Fryderyka Chopina). Nagranie kosztowało AES 7 tys. zł (nuty oraz nagranie-matkę „Ad fontem Sonam” kompozytorka Irena Podobas - członek założyciel AES - przekazała AES w darze w 2012 r.). Hymn ukazał się na CD dzięki wsparciu UG w Baboszewie.
- Sukcesem były dwie konferencje naukowe: Maciej Kazimierz Sarbiewski SJ – jego twórczość w naszej pamięci” (Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie, 2014) oraz Znaczniki tożsamości kulturowej Mazowsza (2015) - odbyła się ona w Akademii Humanistycznej w Pułtusku, skierowana do nauczycieli humanistów z całego Mazowsza, z referatem dr Teresy Kaczorowskiej Maciej Kazimierz Sarbiewski SJ – Horacy z Mazowsza. Dzięki niej największy poeta baroku rodem z Sarbiewa został zaliczony do najważniejszych wyznaczników tożsamości kulturowej Mazowsza.
- W tej kadencji odbył się w Sarbiewie nawet Plener Malarski Sarbiewo’2013 (1-5 maja) – obrazy zdobią wnętrz SP w Sarbiewie i UG w Baboszewie.
- Podjęto starania o uzyskanie przez AES statusu organizacji pożytku publicznego (odbyło się nadzwyczajne Walne), sprawę rozstrzygnie KRS.
- Zarząd zapoczątkował też szereg spotkań w sprawie przyszłej inwestycji w Sarbiewie (SJ, MSZ, Muzeum Literatury, MKiDN), lecz bez pomocy samorządów raczej nie widzi możliwości jej realizacji.
Pragnę wszystkim członkom Zarządu AES gorąco podziękować za 10-letnią współpracę. Dziękuję też wszystkim, począwszy od szkoły i parafii w Sarbiewie, gminy w Baboszewie, przez instytucje kultury, szkoły, parafie, samorządy, po wysokich uczonych i reprezentantów władz, za całą pomoc i zaangażowanie na rzecz akcji wskrzeszenia z niepamięci wielkiego rodaka. Proszę też o dalsze siły dla „polskiego Horacego”, aby realizować cele AES.
Teresa Kaczorowska
6 maja 2016
|
