Sprawozdanie z działalności Stowarzyszenia Academia Europaea Sarbieviana (AES), za okres: 12 maja 2017- 11 maja 2018, wygłoszone na XIII Walnym Zgromadzeniu, 11 maja 2018 r., w Hotelu „Martex” w Płońsku przez prezes AES, dr Teresę Kaczorowską
Witam Państwa serdecznie na dorocznym, już trzynastym z kolei Walnym Zgromadzeniu Stowarzyszenia Academia Europaea Sarbieviana (Festiwal ma 14 lat, zaś AES liczy sobie 12 lat, jedno Walne było nadzwyczajne). Witam członków założycieli, członków zwyczajnych; witam też wszystkich sympatyków oraz zaproszonych gości. W tym roku jesteśmy, po raz pierwszy w hotelu Martex (wcześniej Walne AES odbywały się w ośrodku Poświętne, potem przez sześć lat w Dworku w Dłużniewie), ale te wszystkie trzy miejsca są blisko Sarbiewa - rodzinnej wioski M.K. Sarbiewskiego, gdzie się „Horacy polski” urodził, wychował i spędził młodość. Na Mazowszu był długo zapomniany, ale my od 14 lat staramy się przywrócić należną mu pamięć.
Przypomnę, że Academia Europaea Sarbieviana (AES) - zainicjowana 12 lat temu podczas II Międzynarodowych Dni Ks. M.K. Sarbiewskiego (dokładnie w Ciechanowie, w maju 2006) - została powołana przez 20 członków założycieli (28 lipca 2006, na plebanii w Sarbiewie) i zarejestrowana w KRS w Warszawie (2 stycznia 2007). Przypomnę, że trwa już trzecia, 5-letnia kadencja władz AES (w 2016 r. mieliśmy zebranie wyborcze – przedstawiam skład nowego Zarządu: dr Teresa Kaczorowska – prezes, Jolanta Marzęcka – wiceprezes, Paweł Dychto – skarbnik, dr Bogumiła Umińska – sekretarz i ks. dr Krzysztof Dorosz – członek. Cieszę się, że zebraliśmy się dziś po raz dwunasty, przed kolejną inauguracją, już XIV, Międzynarodowymi Dniami M.K. Sarbiewskiego (w 2016 r. przekształcone w Festiwal) – po to aby ocenić nasze dokonania w ciągu ostatniego roku, nakreślić dalsze plany działania, a być może – jak dzieje się to każdego roku - poszerzyć kręgi.
Chciałabym przybliżyć co się działo od ostatniego, XII Walnego Zgromadzenia naszej Academii, czyli od 12 maja 2017 r. do dziś.
1. Przede wszystkim po każdej edycji naszego Festiwalu, Zarząd AES stara się go podsumować, wysłuchać uwag naszych członków, wyciągnąć wnioski z błędów i kontynuować to co dobre – po to aby Festiwal rozwijał się, był coraz piękniejszy i ciekawszy. Po ubiegłorocznym Festiwalu M.K. Sarbiewskiego – niezwykle udanym, bo przypomnę - że AES otrzymała wielki dar od prof. Janusza Zalewskiego („Lyricorum librii” z 1634 r.). Ponadto po raz pierwszy ogłosiliśmy i rozstrzygnęliśmy w ubr. trzy nowe konkursy: łacińską edycję XIII Międzynarodowego Konkursu Poetyckiego „O Laur Sarbiewskiego” (Certamen Poeticum Sarbievianum - zestawy wierszy w j. łacińskim nadesłało 19 poetów z całego świata), I Konkurs Literacki „Maciej Kazimierz Sarbiewski –„Chrześcijański Horacy z Mazowsza”, został także rozstrzygnięty trzeci nowy konkurs - I Ogólnopolski Konkurs na pracę naukową o ks. M.K. Sarbiewskim, za lata 2013-2016 (w Muzeum w Opinogórze, a nagrody wręczono na Zamku Królewskim w Warszawie). Tym sposobem proszę Państwa rozstrzygnęliśmy na XIII Festiwalu w 2017 r. aż siedem konkursów, co było rekordem w dotychczasowej 14-letniej historii naszej imprezy. Poza wspomnianymi trzema nowymi konkursami (poezji w j. łacińskim, literackim i naukowym) odbyły się bowiem w ubr. jeszcze 4 dotychczasowe: XIII Międzynarodowy Konkurs Poetycki „O Laur Sarbiewskiego” (w wersji polskiej (organizator główny: MCK Płońsk, gdzie podczas Gali otwarcia będą wręczane nagrody); VIII Konkurs Plastyczny „O Laur Sarbiewskiego” (organizowany i finansowany przez Powiatowe Centrum Kultury i Sztuki im. M. Konopnickiej w Ciechanowie) oraz dwa konkursy organizowane przez Szkołę Podstawową im. ks. M. K Sarbiewskiego w Sarbiewie, przy pomocy wielu sponsorów: III Konkurs Krasomówczy dla Młodzieży „O Laur Sarbiewskiego” (nagrody: Rektor AH w Pułtusku, Starosta w Płońsku, wójt gm. Baboszewo) oraz XI Konkurs Recytatorski dla uczniów szkół podstawowych z gm. Baboszewo. Pomimo tych sukcesów – tych 7 konkursów, wspaniałego daru z USA, czy pięknej pogody i dobrej organizacji Festiwalu - pojawiło się na ubiegłorocznym Festiwalu sporo zastrzeżeń co do zainteresowania Festiwalem władz rodzinnej gminy poety z Sarbiewa (Baboszewa). Było nieprzyjemne nas traktowanie, niedocenienie naszej działalności społecznej, pracy dla gminy Baboszewo, wypominanie kosztów, itp. Na pierwszym pofestiwalowym posiedzeniu Zarządu w PCKiSz w Ciechanowie, 7 czerwca 2017 r., zaproponowałam więc, aby zmienić formułę Festiwalu na 2-dniową, aby gminy Baboszewo zbytnio nie angażować i nie obciążać organizacja i kosztami. Wójt tej gminy Tomasz Sobecki, choć zaproszony nie przybył wtedy na to spotkanie, ale przyjechał kilka dni później osobiście do prezes T. Kaczorowskiej i zapowiedział, że gmina Baboszewo oraz SP w Sarbiewie wycofują się ze współorganizacji Festiwalu. Mamy więc w tym 2018 roku po raz pierwszy Festiwal dwudniowy, a nie trzydniowy…
2. Academia się jednak rozwija, o czym świadczy choćby powołanie Rady Naukowej Stowarzyszenia ACADEMIA EUROPAEA SARBIEVIANA (UCHWAŁA Nr 3/2017 Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia „ACADEMIA EUROPAEA SARBIEVIANA” z dnia 12 maja 2017 roku, na podstawie 21 ust. 2 Statutu Stowarzyszenia ACADEMIA EUROPAEA SARBIEVIANA”). W skład Rady Naukowej Stowarzyszenia ACADEMIA EUROPAEA SARBIEVIANA weszło 8 osób, wyłącznie z tytułami naukowymi dr i prof.: prof. dr hab. Juliusz Chrościcki (przewodniczący) i prof. dr hab. Elwira Buszewicz (wiceprzewodnicząca) oraz członkowie: prof. Paulina Buchwald-Pelcowa, prof. dr Janusz Rohoziński, ks. dr o. Eligiusz Dymowski, dr Paweł Krupka, dr Irena Ulku i prof. Janusz Zalewski (członek honorowy AES z USA).
Rozwija się też, już dziesiąty rok, nasza współpraca z Zamkiem Królewskim w Warszawie (ostatnim „domem” M. K. Sarbiewskiego). W sobotę, 18 listopada 2017 r., odbył się IX Dzień Macieja K. Sarbiewskiego SJ w Warszawie. Już trzeci rok składał się z dwóch części: przedpołudniowej w Zamku Królewskim w Warszawie oraz popołudniowej - w Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej, przy ul. Świętojańskiej 10 /obok Katedry św. Jana. W Zamku, o godz.10.30, prof. Elwira Buszewicz (UJ) wygłosiła wykład pt. O. Tadeusz Karyłowski SJ jako tłumacz poezji, a o godz. 12.00 odbyło się Spotkanie literackie Między Wergiliuszem a (polskim) Horacym. Poezja klasyczna w tłumaczeniu Tadeusza Karyłowskiego. Słowo wstępne wygłosił Daniel Artymowski (dobry duch AES), a teksty zaprezentowali aktorzy Barbara i Jacek Bursztynowiczowie. Po raz pierwszy wręczono też nagrody za prace naukowe z lat 2013-16 na temat życia M. K. Sarbiewskiego, jego twórczości i recepcji w Europie (prof. Juliusz A. Chrościcki – jedną z nagród ufundowała AES, drugą Muzeum Szlachty Mazowieckiej, trzecią przewodniczący Rady Naukowej prof. Julisz Chrościcki). Natomiast w Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej, przy ul. Świętojańskiej o godz. 16.00 zaplanowano zebranie członków Stowarzyszenia Academia Europaea Sarbieviana, a o godz. 20.00 mszę św. z homilią i wystąpieniem członka Zarządu AES ks. dr o Krzysztofem Doroszem o działalności Stowarzyszenia Academia Europaea Sarbieviana. Na koniec, o godz. 21.00, odbył się wieczór poezji i muzyki baroku „Okruchy czasu”: wybrane wiersze Macieja K. Sarbiewskiego przedstawił Maciej Gąsiorek, aktor Teatru Rampa, a na klawesynie zagrała dr Anna Urszula Kucharska, dyrektor artystyczny Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Dawnej. Warto dodać, że IX Dzień Macieja K. Sarbiewskiego SJ w Warszawie przygotowali: Zamek Królewski w Warszawie, O. Jezuici (ks. dr Krzysztof Dorosz) oraz Academia Europaea Sarbieviana w Sarbiewie (niestety, samorząd Baboszewa nie zafundował dojazdu do stolicy gminnym busem i nikt z gminy, ani ze szkół gm. Baboszewo nie był w ubr. w Warszawie obecny). I jeszcze wiadomość z ostatniej chwili: dwa dni temu, 9 maja 2018 r., dwoje członków Zarządu AES: Teresa Kaczorowska i o. Krzysztof Dorosz oraz przewodniczący RN prof. Julian Chrościcki, złożyli wizytę nowemu dyr. Zamku Królewskiemu w Warszawie – prof. Wojciechowi Falkowskiemu. Zaprosili go na XIV Festiwal i ustalili dalszą współpracę, pozytywnie przyjętą przez dyrektora. Potem spotkali się z kustoszem Danielem Artymowskim, zostawiając plakaty i zaproszenie, omawiając również szczegóły jesiennego Dnia MKS na Zamku Królewskim.
3. Rozwija się też współpraca z Litwą, tak bliską „polskiemu Horacemu”. Przypomnę, że współpraca ta trwa od początku Dni Sarbiewskiego – co roku ktoś z Litwy uczestniczy w naszym Festiwalu (w tym roku będą dwie młode Wilnianki: Agnieszka Masalitie i Karolina Słotwińska; w ubr. byłą Irena Duchowska z Kiejdan, a w ciągu 14 lat gościliśmy chyba wszystkich znanych literatów i badaczy polskich z Litwy). Dwukrotnie byli u nas też goście z Centrum Kultury im. M.K. Sarbiewskiego w Krożach (Kražiu M. K. Sarbievijaus kulturos centras) ze Żmudzi na Litwie, które współpracuje z Uniwersytetem Wileńskim. Mieści się ono w dawnym kolegium jezuickim ufundowanym w 1616 r. przez hetmana Jana Karola Chodkiewicza. W latach 1617-1620, jako professor academicus, Maciej Kazimierz Sarbiewski wykładał tam poetykę i syntaksę. Przypomnę, że na VI Dniach Sarbiewskiego gościliśmy 4-osobową delegację z Rejonu Kelme, na czele z wicemerem oraz Algisem Krutkevičiusem odpowiedzialnym tam za kulturę (niestety zmarł w 2015 r.). To właśnie zaowocowało zaproszeniem nas - 12-osobowej grupy - w 2011 r. przez Centrum Kultury im. ks. M.K. Sarbiewskiego w Krożach (owoc: udział w konferencji naukowej, poznawanie śladów MKS na Litwie, powstały publikacje w 2 językach, bo realizowano to w ramach programu rządowego).
4. Przypomnę, że od 9 lat istnieje Wileński Oddział Academii Europaea Sarbieviana (od 15 maja 2009 r.). Siedzibą jego jest Centrum Polonistyczne Wydziału Filologii Uniwersytetu Wileńskiego (ul. Universiteto 5, LT-01513, Vilnius, Lietuva; e-mail: polkatedra@flf.vu.lt). Jego pracami kieruje dr Regina Jakubenas (regina.zorro@gmail.com). Lista członków Wileńskiego Oddziału Academii Europaea Sarbieviana liczy dziś oficjalnie siedem osób, są to: dr Regina Jakubenas – prezes (wykładowca), dr Mirosław Dawlewicz (wykładowca), prof. Eugenija Ulcinaite (wykładowca), dr Kinga Geben (wykładowca), Rimantas Salna (dyrektor Muzeum Adama Mickiewicza), Wojciech Piotrowicz (poeta), dr Józef Szostakowski (poeta, wykładowca Uniwersytetu Pedagogicznego w Wilnie). Niektórzy byli w latach ubiegłych na Dniach MKS. Niedawno odbyła się prezentacja nowej książki prof. E. Ulcinaite. Profesor dokonała przekładu M.K. Sarbiewskiego na jez. litewski: Laska marszałkowska albo kazanie na pogrzebie Jana Stanisława Sapiehy. Prezentację zorganizowało Muzeum Dziedzictwa Sakralnego. Maloniai kviečiame i profesores Eugenijos Ulčinaites ir dr. Viktorijos Vaitkevičiutes parengtos knygos pristatymą „Motiejaus Kazimiero Sarbievijaus „Maršalo lazda““, ivyksianti ?š. m. balandžio 26 d., trečiadieni, 17 val. Bažnytinio paveldo muziejuje. Plačiau apie pačią knygą ir rengini žr. http://www.bpmuziejus.lt/lt/pagrindinis-meniu/renginiai.html,knygos-pristatymas-m-k-sarbievijaus-marsalo-lazda
Obecnie współpraca ta zacieśnia się poprzez fakt, że członek AES, dr Paweł Krupka, został z ramienia MSZ dyrektorem Instytutu Polskiego w Wilnie (w randze wicekonsula RP), który stara się ożywić działalność Wileńskiego Oddziału AES. Stało się to nie tylko na moją prośbę, ale też postanowieniem Zarządu AES z dn. 19.11. 2017 r. na Zamku Królewskim – dlatego wystosowałam pismo do prezes O/Wilno AES, dr Reginy Jakubenas, że Paweł Krupka został przez AES oddelegowany i ma upoważnienie do zwołania zebrania członków Wileńskiego Oddziału AES). Zaowocowało to tym, że P. Krupka zebranie zwołał, ale nikt z pierwotnego składu na razie jeszcze nie wszedł i jak napisał mi Paweł Krupka: „muszę go tworzyć od nowa z zupełnie innymi osobami. Mam nadzieję, że się nam powiedzie…”. Ale już są pierwsze sukcesy: zorganizowano w Muzeum A. Mickiewicza w Wilnie (wspólnie z Instytutem Polskim) duże wydarzenie poświęcone Sarbiewskiemu: była to prezentacja nowej książki prof. E. Ulcinaite, która dokonała przekładu M.K. Sarbiewskiego na jez. litewski: Laska marszałkowska albo kazanie na pogrzebie Jana Stanisława Sapiehy oraz prof. Jacka Kowalskiego (UAM Poznań), który wystąpił z tematem „Saramatyzm. Obalanie mitów” (wygłosił prelekcję i wykonał pieśnie staropolskie). Wydarzenie to miało miejsce 20 kwietnia 2018 r. i przyciągnęło liczną publiczność i media. Jak podał Krupka, wielkie podziękowania od Zarządu należą się Reginie Jakubenas i Rimantasowi Salnie za pracę społeczną włożoną w zorganizowanie i przygotowanie wydarzenia. Kolejnym naszym krokiem jest wysłanie na festiwal dwóch wileńskich poetek (zafundowano im bilety)
5. Przynosi też efekty spotkanie, 14 maja 2015 r., prezesa AES dr Teresy Kaczorowskiej i ks. dr o. Krzysztofa Dorosza, SJ (członek Zarządu AES) z socjuszem o. prowincjała Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej Towarzystwa Jezusowego Leszkiem Mądrzykiem SJ, w siedzibie Jezuitów w Warszawie, przy ul. Narbutta 21. Mówiłam już o tym na poprzednim Walnym, ale przypomnę, że tematem tego spotkania było przybliżenie dla SJ działalności AES oraz prośba o większe zaangażowanie o. jezuitów w kreację ks. M.K. Sarbiewskiego w Polsce i na świecie. Obecnie współpraca Jezuitów ze Stowarzyszeniem Academia Europaea Sarbieviana jest bliższa. Korzystamy z portali SJ (jeśli chodzi o promowanie postaci i dorobku M. K. Sarbiewskiego, w tym zamieszczanie relacji z Festiwalu), podjęliśmy współpracę z Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej przy ul. Świętojańskiej na warszawskiej Starówce i jego ks. rektorem, o. Lesławem Ptakiem, który już dwukrotnie gościł w Sarbiewie i wygłosił homilie (2016 i 2017; jest też od dwóch lat organizatorem finansowym wieczornej części Dnia M.K. Sarbiewskiego w Warszawie, a w miarę potrzeby udziela nam też sali na zebrania przy ul. Świętojańskiej). Ponadto o. jezuici biorą udział w Festiwalach Sarbiewskiego (o. ks. dr Krzysztof Dorosz SJ – oddelegowany przez SJ do współpracy z AES - jest członkiem Zarządu AES; jutro, 12 maja br. , tj. w drugi dzień XIV Festiwalu Sarbiewskiego wygłosi homilię, w której przybliży związki dwóch wielkich postaci polskich jezuitów z Mazowsza: M. K. Sarbiewskiego i św. Stanisława Kostki (1550-1568). (zostanie opublikowana w „CZL” nr 20/2018). Rok 2018 został ogłoszony Rokiem św. Stanisława, w związku z 450-leciem śmierci tego patrona młodzieży – to dlatego udało mi się zorganizować dzień wyjazdowy do Rostkowa, z celebracją liturgiczną, inscenizacją młodzieży ze SP w Rostkowie, zaangażować gminę aby nas podjęła nas jutro grillowym piknikiem, a nawet w ostatniej chwili zorganizować wykład o M.K. Sarbiewskim przez naszego członka prof. Libora Martinka z Uniwersytetu w Opawie (Czechy) - w SP w Czernicach Borowych. Gościem Festiwalu w tym roku będzie grono z Zespołu Szkół Jezuickich im. św. St. Kostki z Gdyni, z dyrektorem tej szkoły i jej sztandarem. W sumie cały czas poszerza się grono o. jezuitów współpracujących z AES.
Akademia liczy na dalszą współpracę z SJ, w tym z uczelniami jezuickimi (PWT Bobolanum w Warszawie, Akademia Ignatianum w Krakowie), włączenie się SJ w wydanie utworów M.K. Sarbiewskiego w przekładzie z łaciny na współczesny język polski oraz j. angielski, czy pomoc w pozyskiwaniu nie tylko sympatyków „polskiego Horacego”, ale także sponsorów. Liczymy też na obiecaną pomoc SJ w powołaniu Oddziału AES w Rzymie. Mamy też nadzieję, że w przyszłości Jezuici włączą się w budowę SARBINUM, czyli „Dworu Sarbiewskich” w Sarbiewie…
6. Niestety, nie możemy pochwalić się postępem jeśli chodzi o nasz cel strategiczny - planowaną budowę Dworu Sarbiewskich w Sarbiewie, jako międzynarodowego centrum muzealnego, twórczego i badawczo-edukacyjnego epoki baroku. Przypomnę, że dla jego realizacji nabyliśmy w 2008 r. od samorządów, po bardzo korzystnej cenie, działkę w centrum Sarbiewa (0,444 ha). Nowość – w październiku 2016 r. firma POLMLEK Raciąż zwróciła się do AES z prośbą o wyrażenie zgody na rozebranie byłego punktu skupu mleka, który znajdowała się na działce AES. Wyraziłam zgodę, ale to nie dotarło jakoś, więc na pismo z 8 listopada 2017 r. ponownie odpowiedziałam, 12 listopada 2017 r., że wyrażam na rozbiórkę zgodę (jednocześnie poprosiłam firmę POLMLEK o 3 tys. zł na druk nowej ulotki o AES, ale nie otrzymałam żadnej odpowiedzi).
Poza działką w Sarbiewie mamy także opracowaną koncepcję architektoniczną (autorstwa architekt Julii Karłowskiej z Warszawy). Przypomnę, że w 2008 r. przygotowaliśmy też wniosek o dofinansowanie projektu w ramach RPO Województwa Mazowieckiego 2007-2013 (Działanie 6.1 Kultura) o nazwie: „Budowa Dworu Sarbiewskich w Sarbiewie jako międzynarodowego centrum muzealnego, twórczego i badawczo-edukacyjnego epoki Baroku”. Koszt inwestycji, wraz z wyposażeniem, w Sarbiewie: dworu - jako siedziby AES, muzeum baroku i biblioteki z czytelnią oraz oficyny- w której zaplanowaliśmy restaurację i 20 miejsc motelowych; a także ogrodu nad rzeką – wyliczono na ok. 14 mln zł. Wiosek złożyliśmy 9 lat temu, 29 września 2008 r., ale Mazowiecka Jednostka Programów Unijnych w Warszawie nie rozpatrzyła go ze względów formalnych, traktując jako projekt komercyjny („podlegający pomocy publicznej”).
Od tamtej pory, choć już ostało ogłoszone nowe rozdanie funduszy UE, nie złożyliśmy ponownie wniosku aplikacyjnego – poprawionego, jak planowaliśmy na budowę SARBINUM jako Domu Pracy Twórczej – przede wszystkim dlatego, że nie mamy wsparcia lokalnych samorządów: gminnego i powiatowego. Przypomnę, że w 2015 r. otrzymaliśmy pismo z Urzędu Gminy Baboszewo (podpisane przez wójta Tomasza Sobeckiego i wszystkich radnych gminy Baboszewo), iż stanowczo odcinają się od jakiegokolwiek udziału w planowanej przez AES budowie Dworu Sarbiewskich, jako Domu Pracy Twórczej, a to jest podstawą dla samorządu wojewódzkiego, aby poparł tę inicjatywę. Radny wojewódzki z Płońska dr. Paweł Obermeyer, przekazał mi wówczas następującą opinię marszałka województwa woj. Mazowieckiego Adama Struzika: „Jeśli gmina i powiat nie chcą tej inwestycji, to województwo nie będzie jej wspierać”... W tej sytuacji nasz projekt - choć piękny i cenny dla kultury polskiej, i dla regionu – nie ruszy, bo wsparcie gminy i powiatu, przynajmniej intencyjne, jest podstawą.
7. Do sukcesów AES należy zaliczyć działanie naszej strony internetowej www.sarbiewski.eu. Działa ona od 9 lat – od grudnia 2009 r., dzięki głównie mojej, ale także skarbnika i sekretarza AES, współpracy z naszym członkiem Krzysztofem Turowieckim. Nie muszę Państwa przekonywać jak ważną pełni ona rolę. Zachęcam do jej odwiedzania, przesyłania materiałów, choć wiem, że wielu ma do niej zastrzeżenia, że jest mało czytelna, itp. Zgłaszałam to prowadzącemu Turowieckiemu, skarbnik zadeklarował się ze poszuka nowych możliwości w tym zakresie, ale jak na razie bez efektu...
8. W ubr. uczestniczyliśmy w przywracaniu pamięci „polskiemu Horacemu” i należnego mu miejsca w historii literatury - na różnego rodzaju spotkaniach literackich, naukowych i kulturalnych, w różnych mediach ukazało się wiele relacji nt. ubiegłorocznego Festiwalu ks. Macieja Kazimierza Sarbiewskiego (a także z IX Dnia M.K. Sarbiewskiego w Warszawie). Wiersze laureatów XIII Ogólnopolskiego Konkursu Poezji „O Laur Sarbiewskiego" opublikowane zostały w „Ciechanowskich Zeszytach Literackich” (Nr 19/2017). Rozdawaliśmy też materiały promocyjne (niestety skończył się już folder – w planie na ten rok mieliśmy wydać nowy, ale nie otrzymałam odpowiedzi na pisma, które złożyłam z prośbą o wsparcie finansowe jego druku – z UG Baboszewo i firmy POLMLEK).
9. Zgodnie z Planem - przyjętym na ostatnim Walnym Zgromadzeniu
- Zarząd AES podjął w 2016 r. starania o uzyskanie przez AES statusu organizacji pożytku publicznego. Niestety, proces ten jest wciąż w toku - w KRS w Warszawie – mamy nadzieję, że w tym roku AES stanie się organizacją pożytku publicznego… ale bliżej tę kwestię wyjaśni skarbnik, Paweł Dychto.
10. W minionym roku sporo czasu poświeciliśmy też przygotowywaniu kolejnego nowego konkursu - I Ogólnopolskiego Konkursu Kompozytorskiego Sarbievius – skierowanego do młodych kompozytorów. Mogą oni przygotować krótkie utwory kameralne skomponowane do słów poezji ks. Macieja Kazimierza Sarbiewskiego. Konkurs jest już zaawansowany, przygotowujemy go razem z Uniwersytetem Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie, a bezpośrednio odpowiedzialni za konkurs są: Paweł Krupka (inicjator) oraz dr Irena Ulku, współzałożycielka Stowarzyszenia AES, a także kompozytorka Hymnu AES, skomponowanego do słów ks. M. K. Sarbiewskiego „Ad Fontem Sonam” i – jak napisałam w piśmie do zasłużona promotorka twórczości Fryderyka Chopina w Turcji. Jego Magnificencja, prof. dr hab. Paweł Łukaszewski, prorektor ds. Nauki Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie już mi odpisał, że wspiera tę inicjatywę i chętnie włączy się do organizacji pierwszej edycji konkursu. W swoim piśmie dołączył propozycję Regulaminu I Ogólnopolskiego Konkursu Kompozytorskiego Sarbievius 2018 oraz skład jury. Zaoferował też dalszą pomoc, w tym wybór wykonawców do prezentacji nagrodzonych pieśni w ramach XIV Międzynarodowego Festiwalu M.K. Sarbiewskiego 2018. Niestety, konkurs kompozytorki jest kosztowny, jak na razie nie wiem skąd wziąć na to fundusze. Ponadto musi być stała osoba w Warszawie do jego organizacji.
11. Zgodnie z Planem nałożonym na Zarząd AES przez Walne Zgromadzenia rozpoczęliśmy w 2015 r. proces archiwizacji zgromadzonej przez 14 lat dokumentacji. Podjęła się tego Zofia Turowiecka z Przasnysza, bibliotekarka z zawodu, członek AES. Lista zarchiwizowanych dokumentów liczy już 25 stron maszynopisu (Zofia Turowiecka zgrupowała je w 9 działów, na razie trzyma je u siebie w domu). Bardzo proszę tych, którzy posiadają dokumentację o jej przekazywanie Zosi, aby się nie rozpraszały). Tworzymy bowiem Archiwum AES. Niestety, przed dwoma laty zmienił się skarbnik, a nowemu nie udało się odzyskać dokumentacji finansowej AES… Ponadto, kiedy w br. gmina wycofa się ze współorganizacji Festiwalu, a tym samym i SP im. M.K. Sarbiewskiego też nie uczestniczy w programie, mamy więc nowy problem - gdzie złożyć zarchiwizowane dokumenty.
12. Gromadzimy jednak cały czas nowe publikacje i wydawnictwa o M.K. Sarbiewskim, kompletujemy zdjęcia z działalności AES – czyni to Sławomir Zembrzuski z Płońska (członek Komisji rewizyjnej AES), który przygotował już dwie wystawy o naszym Festiwalu. Mszę w tym miejscu wspomnieć o wydanym przekładzie Ryszarda Nawrockiego utworów M.K. Sarbiewskiego przez Anagram (łacinnicy ocenili fatalny przekład, a książka jest w obiegu, są recenzje)….
13. Nie udało się, zgodnie z Planem przełożyć z łaciny utworów Sarbiewskiego (choć kilkakrotnie deklarowała to prof. E. Buszewicz, UJ), wydać dzieł M.K. Sarbiewskiego, zbudować kapliczki na działce (inicjatywa Daniela Ratza), ani utworzyć Koła Młodych przy AES (MCK Płońsk) – może uda się to zrealizować w roku najbliższym.
14. W ciągu minionego roku odbyło się kilka spotkań Zarządu AES – głównie dla omówienia organizacji XIV Festiwalu M.K. Sarbiewskiego, ale omawiano wszystkie bieżące kwestie - spotkania te odbywały się w PCKiSz w Ciechanowie (7 czerwca i 14 grudnia 2017, 27 marca 2018), w Zamku Królewskim w Warszawie (18 listopada 2017) oraz w MCK w Płońsku (9 stycznia 2018 r., 14 kwietnia 2018). O przebiegu większości spotkań Zarządu informowała sekretarz AES, dr Bogumiła Umińska (protokoły są na naszej www.sarbiewski.eu). Ponadto prezes Kaczorowska odwiedziła Rostkowo i Przasnysz, aby omówić ze współorganizatorami zaplanowaną w programie tegorocznego część Festiwalu (SP Rostkowo, Parafia Rostkowo, wójt gm. Czernice Borowe, Muzeum Historyczne w Przasnyszu, kościoły w Przasnyszu).
15. Od ub.r. ubyło nam nieco członków AES: kiedy zakładaliśmy AES było nas 20, w ubr. – 61, a dziś jest 57 (5 osób Zarząd skreślił z listy, na posiedzeniu 27 marca 2017 r., ze względu na niepłacenie składek i brak zainteresowania AES, ale przyjął 2 nowych członków: Jacka Wegnera oraz dr Justynę Zaborowską-Musiał). Czekają na nich legitymacje, muszą tylko przesłać zdjęcia.
16. W minionym roku, jeśli chodzi o finanse, na konto AES – poza składkami członkowskimi i niezbędnymi wpłatami od partnerów Festiwalu M. K. Sarbiewskiego (dzięki temu on trwa) - nie wpłynęła dodatkowa złotówka. A staraliśmy się o środki finansowe na organizację Festiwalu w MKiDzN oraz na wydanie ulotek AES (Polmek, UG Baboszewo). O finansach i stanie konta poinformuje dziś później skarbnik Paweł Dychto. Zarząd prosi wszystkich członków o szukanie mecenasów, pomysły i wspieranie AES w tym zakresie.
17. Największym wyzwaniem jest dla nas co roku Międzynarodowy Festiwal M.K. Sarbiewskiego „Chrześcijański Horacy z Mazowsza” – od początku pod patronatem Marszałka Sejmu RP i Biskupa Płockiego, a od 2011 r. także Marszałka Woj. Mazowieckiego. Nad przygotowaniem XIV edycji tej imprezy, która zostanie zainaugurowana za kilka godzin - pracowaliśmy od jesieni 2017 r. Powołaliśmy – podobnie jak w ubr. - Komitet Organizacyjny pod moim kierownictwem, z udziałem głównych podmiotów, którzy współorganizują ten duży, w tym roku po raz pierwszy nie 3-dniowy, a 2-dniowy festiwal, na terenie kilku powiatów (przypomnę, że impreza jest partnerska, każdy partner ma swoją rolę i zadanie, które też finansuje).
Tegoroczny XIV festiwal będzie trwać dwa dni (11-12 maja 2018) – pierwszy cały dzień odbędzie się w Płońsku, zaś drugi, wyjazdowy, w Sarbiewie, Rostkowie, Przasnyszu i Ciechanowie. Jak zwykle będzie to impreza literacko-kulturalno-naukowo-edukacyjna, mająca na celu przypomnienie ks. jezuity Macieja Kazimierza Sarbiewskiego (1595-1640) jako poety rangi europejskiej (uwieńczonego w Rzymie Wawrzynem Poetyckim przez Papieża Urbana VIII, 1623, a więc dzisiejszym Noblem); a zarazem jako uczonego - profesora Akademii Wileńskiej - i oratora, kaznodziei króla Władysława IV Wazy (1635-1640). W przygotowanie włączyły się instytucje kultury (centra kultury, muzea, biblioteki), samorządy, szkoły, parafie, organizacje społeczne, Zamek Królewski w Warszawie, Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora w Pułtusku, Jezuici. Wszyscy współorganizatorzy są wymienieni na plakatach, zaproszeniach, wszystkim w imieniu zarządu AES gorąco dziękuję!
Tegoroczny XIV Festiwal, choć krótszy o jeden dzień niż zwykle, ma też szeroki zasięg, a program jest równie ciekawy i bogaty – w pigułce są to: 4 prelekcje: dr Dariusz Lebioda - MBP w Płońsku, prof. Libor Martinek – SP w Czernicach Borowych, prof. Juliusz Chrościcki - hotel „Martex” w Płońsku oraz prof. Michał Wardzyński – PCKiSz w Ciechanowie; 3 koncerty (Janusz Radek z zespołem, Wojtek Gęsicki Rafał Grząka, prof. Maria Pomianowska z zespołem) oraz 5 konkursów „O Laur Sarbiewskiego" (poezji (w wersji polsko- i łacińskojęzycznej - za jego przeprowadzenie jest odpowiedzialny MCK w Płońsku i wiceprezes Jola Marzęcka, zostanie rozstrzygnięty 11 maja 2018 r. w MCK Płońsk, literacki oraz krasomówczy - za ich przeprowadzenie jest odpowiedzialny z ramienia Zarządu skarbnik AES Paweł Dychto, który zajmuje się oświatą w powiecie płońskim i to właśnie Starostwo Powiatowe finansuje koszty tego konkursu, który odbywa się pod patronatem mazowieckiego kuratora oświaty i marszałka Mazowsza, i też zostanie rozstrzygnięty 11 maja 2018 r. w ZS w Płońsku. Rozstrzygniemy też konkurs plastyczny (za jego przeprowadzenie jest odpowiedzialny z ramienia Zarządu prezes Teresa Kaczorowska i PCKiSz w Ciechanowie, a finansuje Związek Literatów na Mazowszu i PCKiSz w Ciechanowie) – w sumie rozstrzygniemy aż 5 konkursów, z czego 3 dla młodzieży (w ubr. był jeszcze konkurs recytatorski i naukowy – w sumie 7).
W programie mamy również: Noc Poetów (w MCK w Płońsku), odwiedziny Sarbiewa, kilkugodzinny pobyt w Rostkowie, z mszą św. w intencji M.K. Sarbiewskiego i św. St. Kostki w Rostkowie, homilią, spektaklem w wykonaniu SP im. św. St. Kostki w Rostkowie - a także wystawę plastyczną „O Laur Sarbiewskiego” w Ciechanowie. Odbędzie się także wiele zdarzeń towarzyszących (w tym walne Zgromadzenie AES), rozbrzmiewać będzie cały czas (m.in. w KRDP) poezja „polskiego Horacego” oraz hymn Akademii. A wszędzie towarzyszyć nam będą licznie mieszkańców Płn. Mazowsza. Jest to obecnie największa literacka impreza na Płn. Mazowszu.
Reasumując
Miniony rok nie był łatwy dla AES. Przede wszystkim nie przybyło nam funduszy, ani nie rozpoczęliśmy budowy Dworu Sarbiewskich. Wycofała się też ze współorganizacji Festiwalu rodzinna gmina poety z Sarbiewa, wraz ze szkołą i parafią.
Ale sukcesów też mamy sporo. Najbardziej cenne to rozwijanie Festiwalu (w ubr. 7 konkursów, w br – 5), w tym rozstrzygnięcie podczas XIII Festiwalu I Ogólnopolskiego Konkurs na pracę naukową o ks. M.K. Sarbiewskim, za lata 2013-2016 (w Muzeum Romantyzmu w Opinogórze, 13 maja 2017 r., a wręczenie na Zamku Królewskim w Warszawie - za jego przeprowadzenie odpowiedzialny był z ramienia AES prof. Juliusz Chrościcki, pomysłodawca konkursu, który poszukiwał prac naukowych w trzech kategoriach: książka, praca dyplomowa i artykuł naukowy, uruchomił także naszych uczonych w poszukiwaniu prac, ustalił jury i jako przewodniczący jury ogłosi w Opinogórze wyniki).
Do sukcesów należy zaliczyć powstanie Rady Naukowej, wzbogacenie się o dzieło M.K. Sarbiewskiego, współpraca z Rostkowem – miejscem drugiego sławnego mazowieckiego jezuity, św. St. Kostki, kontynuowanie współpracy z Litwą, drugą ojczyzną poety z Sarbiewa (Kroże, Wilno, Wileński Oddział AES – rewitalizowanie go), z zakonem jezuitów oraz z Zamkiem Królewskim w Warszawie (mamy każdej jesieni także Dzień Macieja Kazimierza Sarbiewskiego w Warszawie, na Zamku Królewskim i kościele jezuitów - z wykładami, jego poezja i muzyką, mszą św. z homilią mu poświęconą).
Ważne również, że podjęliśmy trud uzyskania przez AES statusu organizacji pożytku publicznego (choć są kłopoty), że trwa archiwizacja dokumentacji, że prowadzimy stronę internetową AES, szukamy możliwości zbudowania Sarbinum, a przede wszystkim udaje nam się zorganizować wspólnymi – społecznie! - siłami (ponad 20 partnerów) międzynarodową imprezę, która się dziś zacznie – XIV Międzynarodowy Festiwal M.K. Sarbiewskiego „Chrześcijański Horacy z Mazowsza”. Weszła ona już na stałe do kalendarza imprez regionu, aktywizuje wiele środowisk na Płn. Mazowszu, zachęca młodzież do poznania postaci i twórczości MKS.
Cały czas promujemy „polskiego Horacego” i poszerzamy kręgi AES. W sumie AES rozwija się. Na pewno rozwój Academii byłby szybszy, gdybyśmy mieli więcej czasu i wszyscy włączyli się aktywniej w działania, w tym szukali wsparcia finansowego.
Pragnę wszystkim członkom Zarządu AES gorąco podziękować za współpracę. Dziękuję też wszystkim, począwszy od instytucji kultury, poprzez szkoły, parafie, samorządy, po wysokich uczonych i reprezentantów władz, za całą pomoc i zaangażowanie na rzecz akcji wskrzeszenia z niepamięci wielkiego rodaka. Proszę też o dalsze siły dla „polskiego Horacego”, aby realizować cele AES.
dr Teresa Kaczorowska
11 maja 2018 |
