Zmarła profesor Paulina Buchwald-Pelcowa
8 lipca 2021 roku, w wieku 87 lat, zmarła profesor Paulina Buchwald-Pelcowa, jedna z pierwszych członków Stowarzyszenia Academia Europaea Sarbieviana (AES) w Sarbiewie, aktywna uczestniczka Festiwali M.K. Sarbiewskiego oraz konferencji naukowych AES. Wieloletnia kierowniczka Zakładu Starych Druków Biblioteki Narodowej.
Profesor Paulina Buchwald-Pelcowa urodziła się 4 czerwca 1934 roku w Poznaniu. Studia z zakresu filologii polskiej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu ukończyła pracą magisterską pod kierunkiem prof. Romana Pollaka. Od początku studiów interesowała się literaturą staropolską. Od 1956 roku pracowała w Bibliotece Kórnickiej Polskiej Akademii Nauk na stanowiskach kierownika Działu Udostępniania i Opracowania Druków Nowszych i Czasopism, a od 1961 roku kierownika Działu Starych Druków. Na podstawie rozprawy Krytyczne opracowanie satyry Małpa-człowiek z pierwszej połowy XVIII wieku uzyskała w 1963 roku stopień doktora. Po ślubie z profesorem Januszem Pelcem przeniosła się do Warszawy. W 1964 roku zatrudniona była przez kilka miesięcy w Bibliotece PAN. W Bibliotece Narodowej pracowała od 1 grudnia 1964 roku na stanowiskach kustosza, adiunkta bibliotecznego, docenta i profesora. W 1970 roku uzyskała habilitację. W latach 1975–1994 była kierownikiem Zakładu Starych Druków BN. W 1986 roku otrzymała tytuł profesora. Pracowała również na stanowisku doradcy dyrektora BN ds. zbiorów specjalnych (1994–1999) i redaktora naczelnego „Polonia typographica Saeculi Sedecimi”. Profesor Buchwald-Pelcowa wniosła znaczący wkład w opracowanie jednej z najcenniejszych w kraju kolekcji starodruków. Aktywnie uczestniczyła w pracach naukowych prowadzonych w Zakładzie Starych Druków BN.
Zainteresowania badawcze prof. Pauliny Buchwald koncentrowały się wokół zagadnień szeroko rozumianej kultury staropolskiej, w tym roli literatury i książki w tym okresie.
Była uczoną o dużym dorobku, autorką 200 publikacji, w tym książek: Katalog starych druków Biblioteki Kórnickiej. T. 1, Polonica XVI wieku. Cz. 2, Nowe nabytki i uzupełnienia (Wrocław 1969), Satyra czasów saskich (Wrocław 1969), Emblematy w drukach polskich i Polski dotyczących XVI–XVIII wieku. Bibliografia (Wrocław 1981), Dawne wydania dzieł Jana Kochanowskiego (Warszawa 1993), Cenzura w dawnej Polsce. Między prasą drukarską a stosem (Warszawa 1997), Drukowi winniśmy oświecenie naszego wieku... Rola książki w drodze ku Oświeceniu (Warszawa 2003), Historia literatury i historia książki. Studia nad książką i literaturą od średniowiecza po wiek XVIII (Kraków 2005). Była redaktorką naukową licznych prac zbiorowych oraz edytorką wielu staropolskich tekstów literackich. Występowała na wielu konferencjach krajowych i zagranicznych.
Była zatrudniona na Uniwersytecie Warszawskim w Instytucie Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej. Wykładała m.in. w Chrześcijańskie Akademii Teologicznej, Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku oraz na Wydziale Polonistyki UW.
Była członkiem wielu rad, w tym Biblioteki Kórnickiej PAN, Muzeum w Nieborowie, Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym, Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza, Towarzystwa Bibliofilów, Stowarzyszenia Academia Europaea Sarbieviana, Rady ds. Narodowego Zasobu Bibliotecznego. Była czynnym członkiem Wydziału Filologicznego Polskiej Akademii Umiejętności, Zespołu Historii Książek i Bibliotek przy Komitecie Nauk Historycznych PAN. Od 50 lat była członkiem Rady Naukowej Biblioteki Narodowej.
Mimo zaawansowanego wieku i przejścia na emeryturę w 2004 roku do śmierci była zatrudniona na stanowisku profesora w Zakładzie Starych Druków BN. Wzięła udział w ostatnim posiedzeniu Rady Naukowej BN online w dniu 17 czerwca. Recenzowała katalogi starodruków powstające w BN oraz była członkiem Komisji ds. Zakupów i Darów Materiałów Bibliotecznych.
Uhonorowana została Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, odznaką Zasłużony Działacz Kultury.
Pozostanie na zawsze w naszej pamięci. Niech spoczywa w spokoju.
2021-07-24 - Krzysztof Turowiecki
