Sprawozdanie z działalności Stowarzyszenia Academia Europaea Sarbieviana (AES), kadencji za okres: 6 maja 2016 - 3 czerwca 2022 r., wygłoszone na XVI Walnym Zgromadzeniu, 3 czerwca 2022 r., w hotelu w Ilinko k. Płońska przez prezes AES, dr Teresę Kaczorowską
Okres 2016-2022 był najtrudniejszy w naszej historii. Przez dwa lata – od marca 2020 do maja 2022 – trwała bowiem pandemia koronawirusa, a obecna wojna na Ukrainie, w którą Polska jest mocno zaangażowana, też nie sprzyja społecznym inicjatywom, bo wymagają one środków finansowych.
W latach 2016-2019 było jeszcze normalnie, odbywały się co roku 3-dniowe Międzynarodowe Festiwale ks. Macieja Kazimierza Sarbiewskiego „Chrześcijański Horacy z Mazowsza” z bogatym programem, z jednym dniem wyjazdowym. W roku 2020 - Festiwal nie odbył się w ogóle, w 2021 r. - został przełożony z maja na wrzesień, a w br. 2022 - też podobnie: z maja na czerwiec. Przysparzało nam to wiele pracy i problemów, bo musieliśmy, często kilkakrotnie, podejmować decyzję o przekładaniu Festiwali, zaczynać od początku ich przygotowanie, zabiegać o fundusze, o patronów, uzgadniać nowe terminy z artystami, ogłaszać konkursy, itp. Bardzo niepewne i trudne były te trzy ostatnie lata…
Warto wspomnieć, że w tej kadencji, a dokładnie w 2019 r., XV Festiwal był jubileuszowy i miał po raz pierwszy zagraniczny charakter - odbył się z dwudniowym wypadem do Wilna, gdzie Sarbiewski przyjął śluby zakonne, kształcił się, wykładał, obronił dwa doktoraty. Przypomnę, że w klasztornym hoteliku przy Ostrej Bramie, w samym w sercu Wilna, mieliśmy sesję naukową z udziałem badaczy z Polski i Litwy, mszę św. w intencji Sarbiewskiego w barokowym kościele św. Teresy, majowe wędrówki po mieście wśród zapachu bzów, zwiedzanie stolicy Litwy. Wielu uznało ten wyjazd wręcz za sukces międzynarodowy! Podziękowania za przygotowanie tej eskapady należą się dr. Pawłowi Krupce! Ale przed wyjazdem do Wilna zrealizowaliśmy w pierwszym dniu bogaty program – szczegółów nie będę przypominać, wszystkie edycje Festiwalu, programy ich oraz relacje, są na www.sarbiewski.eu i zawsze można sobie je przypomnieć.
Miesiąc po tym XV Festiwalu, w środę, 26 czerwca 2019 r., w Kawiarni Artystycznej PCKiSZ w Ciechanowie odbyły się Impresje wileńskie, bo wyjazd do Wilna zaowocował licznymi wierszami uczestników, wspomnieniami, zdjęciami, które prezentowaliśmy w Kawiarni Artystycznej.
W każdym razie siłą naszego Festiwalu w ostatniej 6-letniej kadencji były bogate, ciekawe programy festiwalowe, w tym liczne konkursy „O Laur Sarbiewskiego" - dla dorosłych i młodzieży: poezji, recytatorski, krasomówczy, plastyczny, na prezentację multimedialną o M.K. Sarbiewskim, naukowy, literacki. Rekord padł w roku 2017 r., kiedy podczas Festiwalu rozstrzygnięto aż siedem konkursów. Warto dodać, że w tej kadencji, od 2017 r. konkurs poezji rozstrzygamy nie tylko w wersji polsko-, ale i łacińskojęzycznej (Certamen Poeticum Sarbievianum – i tak zestawy wierszy w j. łacińskim nadesłało w 2017 r. – 9 poetów z całego świata, w 2018 r. – 14, w 2019 r. – 12; w 2021 r. - 6, w 2022 r. – 6.
W tych latach 2016-19 odbywały się też w Warszawie jednodniowe jesienne imprezy poświęcone naszemu patronowi – na Zamku Królewskim i kościele jezuitów - z wykładami, jego poezją, muzyką, mszą św. z homilią mu poświęconą. Ostatni XI Dzień Macieja K. Sarbiewskiego SJ odbył się 16 listopada 2019 r. - najpierw na Zamku Królewskim (wykład, koncert), a później w Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej, przy ul. Świętojańskiej w Warszawie (gdzie wieczorem była msza św., koncerty poetcko-muzyczne, słowo o działalności Stowarzyszenia Academia Europaea Sarbieviana) Podziękowania należą się szczególnie: kustoszowi Danielowi Artmowskiemu, ks. dr Krzysztof Dorosz SJ, Maciejowi Gąsiorkowi. Organizatorami tego warszawskiego wydarzenia byli: Zamek Królewski w Warszawie, Ojcowie Jezuici w Warszawie i Academia Europaea Sarbieviana w Sarbiewie. Pandemia je przerwała, nie wiem czy nie bezpowrotnie. Ostatnie przygotowania warszawskiego XII Dnia ks. Macieja Kazimierza Sarbiewskiego trwały w 2020 r., mimo dużej pracy w jego przygotowanie. Problemem jest, że główny organizator warszawskiego Dnia, Daniel Artymowski, członek AES i kustosz Zamku Królewskiego, odszedł na emeryturę i trzeba było zaczynać od nowa z jego następcą Michałem Sobierajem i dyrektorem Zamku, a kiedy wszystko było już uzgodnione, zapadła decyzja o twardym lockdownie i Zamek Królewski musiał zamknąć swoje progi…
- Przez pandemię nie udało się też sfinalizować wielu innych spotkań, konkursów, czy inicjatyw, np. V Spotkania łacińskiego na Uniwersytecie Jana Pawła II w Krakowie (miało być poświęcone M.K. Sarbiewskiemu), z moim wystąpieniem jako prezes AES ,11 maja 2020).
- Współpraca z UG w Baboszewie w tej kadencji trwa, ale nie jest łatwa: pan wójt Bogdan Pietruszewski zaproponował, aby na czas nieokreślony udostępnić gminie działkę AES w Sarbiewie i przeznaczyć ją na parking. Kiedy Zarząd nie wyraził zgody, zażądał płacenia podatku od nieruchomości i podatku rolnego od działki AES w Sarbiewie. Po pismach i prośbach (sprawę prowadził Paweł Dychto) podatek gruntowy nam umorzono (już trzeci rok), ale płacimy podatek rolny (48 zł rocznie).
- Mamy problem z pozyskiwaniem funduszy zewnętrznych na nasz Festiwal. Była już o tym mowa na zebraniach. Ja przygotowuję programy merytoryczne Festiwali, ale wnioski pisze i składa skarbnik Paweł Dychto, ale jakoś jeszcze nigdy nie dostaliśmy dotacji z MKDN, ani z Urzędu Marszałkowskiego na organizację Festiwali (np. w 2021 r. odrzucono z powodów formalnych). Na Walnym 6 czerwca 2019 r. zdecydowaliśmy o powołaniu grupy osób odpowiedzialnych za pozyskiwanie funduszy na cele AES: A. Wiśniewski, P. Dychto i Danuta Kucińska (niestety… grupa nie działa). Całe szczęście, że impreza jest koszyczkowa, że od 2 lat w jego sponsorowanie, poza gminą miejską w Płońsku, włączył się też powiat płoński (podziękowania dla starosty Elżbiety Wiśniewskiej i Pawła Dychto).
Niestety, nie możemy pochwalić się postępem jeśli chodzi o planowaną budowę Dworu Sarbiewskich w Sarbiewie, jako międzynarodowego centrum muzealnego, twórczego i badawczo-edukacyjnego epoki baroku. Przypomnę, że dla jego realizacji nabyliśmy w 2008 r. od samorządów, po bardzo korzystnej cenie, działkę w centrum Sarbiewa (0,444 ha). Poza działką mamy także opracowaną koncepcję architektoniczną (autorstwa architekt Julii Karłowskiej z Warszawy).
Czekamy na nowe rozdanie funduszy UE, może uda nam się złożyć wniosek aplikacyjny na budowę SARBINUM jako Domu Pracy Twórczej (przez lata nie mieliśmy wsparcia lokalnych samorządów: gminnego i powiatowego).
W tej kadencji firma POLMLEK Raciąż zwróciła się do AES z prośbą o wyrażenie zgody na rozebranie byłego punktu skupu mleka, który znajdowała się na działce AES. Wyraziłam zgodę.
Były w tej kadencji sukcesy:
- Odbyły się dwie zagraniczne sesje naukowe: w Wilnie, o której już wspominałam oraz w Opavie w Czechach - „Czeski i polski barok literacki“, która odbyła się (w realu) na Uniwersytecie Śląskim w Opavie, w dniach 17-18 września 2020 r., w pandemii). Partnerem dla czeskiej uczelni (grantu akademickiego) była Academia Europaea Sarbieviana w Sarbiewie, stąd referaty wygłosiło czworo jej członków: dr Teresa Kaczorowska, prof. dr hab. Juliusz A. Chrościcki; ks. dr Krzysztof Dorosz SJ oraz prof. dr hab. Elwira Buszewicz. Patronem konferencji był Maciej Kazimierz Sarbiewski SJ, zaś koordynatorem - prof. Libor Martinek z Uniwersytetu Śląskiego w Opawie, który należy do Academia Europaea Sarbieviana.
- Ukazała się, na początku 2021 r., pokonferencyjna publikacja, w której zawarto wszystkie wygłoszone w Opavie referaty. Sukces międzynarodowy!
W latach 2016-19 odbywały się w Warszawie jednodniowe jesienne imprezy poświęcone naszemu patronowi – na Zamku Królewskim i kościele jezuitów - z wykładami, jego poezją, muzyką, mszą św. z homilią mu poświęconą. Ostatni XI Dzień Macieja K. Sarbiewskiego SJ odbył się 16 listopada 2019 r.
Podsumowując te ostatnie 6 lat warto wspomnieć, że w tej kadencji, w 2017 r., AES otrzymała wyjątkowy dar…- dzieło M.K. Sarbiewskiego „Lyricorum libri IV”, wydane w Antwerpii w 1634 r., czyli za życia poety z Sarbiewa. To był dar od prof. Janusza Zalewskiego z Florydy z USA, rodem z Ciechanowa. Został on członkiem honorowym AES, podobnie jak Alina Szymczyk, działaczka polonijna z Chicago.
- 28 sierpnia 2020 r. - LGD Przyjazne Mazowsze (kieruje nią Danuta Kucińska, AES) wydała publikację Co wieś, to inna pieśń…, film oraz zorganizowała podsumowujące spotkanie unijnego projektu o atrakcjach powiatu płońskiego, wśród których znalazł się Międzynarodowy Festiwal M.K. Sarbiewskiego „Chrześcijański Horacy z Mazowsza”. Dziękuję Danucie Kucińskiej, że ujęła nasz Festiwal w swoich działaniach i zawsze pamięta o AES.
- Współpraca z Litwą, tak bliską „polskiemu Horacemu” - trwa od początku Dni Sarbiewskiego – co roku ktoś z Litwy uczestniczy w naszym Festiwalu (w tym roku będzie Alina Lasota), w ciągu 14 lat gościliśmy chyba wszystkich znanych literatów i badaczy polskich z Litwy, my byliśmy też kilkakrotnie.
Ale Wileński Oddział Academii Europaea Sarbieviana, który zakładaliśmy w Wilnie właściwie nie działa. Przypomnę, że zakładaliśmy go 15 maja 2009 r. (T. Kaczorowska, J. Rohoziński), siedzibą jego było Centrum Polonistyczne Wydziału Filologii Uniwersytetu Wileńskiego (ul. Universiteto 5, LT-01513, Vilnius, Lietuva; e-mail: polkatedra@flf.vu.lt), pracami kierowała dr Regina Jakubenas (regina.zorro@gmail.com). Oddział liczył oficjalnie siedem osób. Podczas konferencji w Wilnie (2019) usłyszeliśmy, że istnieją jednak przeszkody formalne, że nie ma on sensu, że oni wolą bezpośrednio współpracować z AES (nasz członek dr Paweł Krupka podjął się rewitalizacji Oddziału, ale nieskutecznie).
- Cały czas, jak możemy, uczestniczymy w przywracaniu pamięci „polskiemu Horacemu” i należnego mu miejsca w historii literatury - na różnego rodzaju spotkaniach literackich, naukowych i kulturalnych, gromadzimy nowe publikacje i wydawnictwa o M.K. Sarbiewskim, kompletujemy zdjęcia z działalności AES. W ciągu ostatnich 6 lat ukazało się wiele relacji w różnych mediach nt. Festiwali ks. Macieja Kazimierza Sarbiewskiego (a także z Dnia M.K. Sarbiewskiego w Warszawie). Wiersze laureatów XIII Ogólnopolskiego Konkursu Poezji „O Laur Sarbiewskiego" publikowane są co roku w „Ciechanowskich Zeszytach Literackich”. Rozdajemy gdzie możemy materiały promocyjne, kiedy skończył się nam pierwszy folder, wydaliśmy w 2019 r. wydaliśmy nowy, w dwóch językach: polskim i angielskim, za 1000 zł brutto, dzięki wsparciu Starostwa Powiatowego (kosztowało to dużo pracy społecznej: wniosek pisał skarbnik Paweł Dychto, treść i fot do folderu przygotowała prezes Teresa Kaczorowska, która też pilotowała druk, a przekładu tekstu na j. angielski dokonała Monika Witkowska, dyr. SP w Sarbiewie).
- W ostatniej kadencji nasi członkowie obchodzili jubileusze swojej pracy twórczej: poetka Janina Osewskiej z Augustowa, Alina Szymczyk z USA, Józef Pless. W imieniu AES przygotowywałam i wysłałam im Listy gratulacyjne
- Pragnę wspomnieć o różnych inicjatywach Zarządu AES: podjęliśmy próbę przeniesienia Dworu w Koźniewie do Sarbiewa i utworzenia w nim Sarbinum (dr T. Kaczorowska, prof. Chrościcki, R. Kołakowski byli tam z wizytą, ale wobec sprzeciwu wsi pomysł ten upadł).
Ponadto Zarząd od 2016 r. starał o uzyskanie przez AES statusu organizacji pożytku publicznego. Niestety, proces ten nie zakończył się dla nas pomyślnie i AES stanie się organizacją pożytku publicznego (sprawę prowadził Paweł Dychto).
- Niestety, w ostatniej kadencji (6 lat) straciliśmy aż sześcioro członków, bo zmarli: Lech Ciarkowski (2018), Barbara Krajewska (10 czerwca 2020, w wieku 92 lat), ks.dr o.jezuita Stanisław Opiela (zm. 29 czerwca 2020 r., w 83. roku życia), Sławomir Zdun, poeta leśnik (zm. 18 września 2020 r, w wieku 46 lat), poeta Stanisław Kęsik (12 maja 2021 r. w wieku 63 lat), prof. Paulina Buchwald-Pelcowa (8 lipca, 87 lat). Proszę uczcijmy ich pamięć chwilą ciszy…
Reasumując:
Ostatnie sześć lat (2016-2022) nie były łatwe. Ale trwamy. Nie pozyskaliśmy finansów z Warszawy, ale radzimy sobie sami, głównie dzięki społecznej pracy oraz pomocy współorganizatorów Międzynarodowych Festiwali M.K. Sarbiewskiego „Chrześcijański Horacy z Mazowsza” oraz hojności lokalnych władz, szczególnie Miasta i Starostwa w Płońsku. Dzięki temu udało się w ostatniej kadencji nadal przywracać pamięć M.K. Sarbiewskiego. Odbyło się 5 kolejnych edycji Festiwalu, dwie międzynarodowe konferencje naukowe (w Wilnie i Opavie), 5 Walnych Zgromadzeń, liczne konkursy, koncerty, spotkania literackie, wykłady. I to w tej kadencji, dokładnie w 2017 r., wprowadziliśmy Konkursy Poezji w wersji łacińskiej, nawiązując współpracę z podmiotami łacińskimi:Societas Philologa Polonorum oraz Latinitati Vivae Provehendae Associatio V.
I to w tej kadencji, dokładnie w 2017 r., AES otrzymała wyjątkowy dar - dzieło M.K. Sarbiewskiego „Lyricorum libri IV”, wydane w Antwerpii w 1634 r., czyli za życia poety z Sarbiewa - dar od prof. Janusza Zalewskiego z USA.
W tej kadencji – w 2016 r. – przekształciliśmy Międzynarodowe Dni M.K. Sarbiewskiego w Festiwal M.K. Sarbiewskiego, ze względu na bogaty program.
Przeżyliśmy też jubileuszowy XV Festiwal (2019), który po raz pierwszy miał zagraniczny charakter - odbył się z dwudniowym wypadem do Wilna, gdzie Sarbiewski przyjął śluby zakonne, kształcił się, wykładał, obronił dwa doktoraty.
Rozbrzmiewała podczas naszych Festiwali poezja „polskiego Horacego” oraz hymn AES, towarzyszyli nam też licznie mieszkańcy płn. Mazowsza. Ważne jest również, że mamy Izbę Pamięci w SP w Sarbiewie (która jest naszą siedzibą, miejscem spotkań), że trwa archiwizacja dokumentacji, że prowadzimy stronę internetową AES, szukamy możliwości zbudowania Sarbinum, promujemy „polskiego Horacego”. W sumie AES przetrwała pandemię i mam nadzieję, że nadal będzie się rozwijać. W najbliższych latach powinniśmy poświęcić najwięcej uwagi na przygotowanie 430. Rocznicy urodzin M.K. Sarbiewskiego (przypada w 2025 r.), które zbiegają się z XX Festiwalem… Będzie to więc wyjątkowy podwójny jubileusz! Dziękuję za ostatnie wspólne 6 lat!
|
