Academia Europaea Sarbieviana Cele Academii

Nieustający Konkurs Poetycki O Laur Sarbiewskiego

Program XIX Międzynarodowego Festiwalu ks. Macieja Kazimierza Sarbiewskiego „Chrześcijański Horacy z Mazowsza”

pod patronatem Marszałka Woj. Mazowieckiego, Biskupa Płockiego (9-10 maja 2024 r.)

...czytaj więcej

XIX Międzynarodowy Konkur Poetycki „O Laur Sarbiewskiego”

Konkurs jest organizowany z okazji 429 rocznicy urodzinksiędza Macieja Kazimierza Sarbiewskiego i ...czytaj więcej

Zmarł wybitny uczony, prof. Juliusz Chrościcki

Academia Europaea Sarbieviana straciła kolejnego wybitnego uczonego. Nocą, 16 grudnia 2024 r., zmarł ...czytaj więcej

Rzymskim szlakiem Macieja Sarbiewskiego SJ

recenzja ...czytaj więcej

Sarbiewski: poeta jezuita odkrywany na nowo

...czytaj więcej

strona 1
1 2 3 4 ..

Związek Literatów na Mazowszu

Protokół z IV Walnego Zebrania członków i sympatyków Academii Europaea Sarbieviana


W ramach VI Międzynarodowych Dni ks.Macieja Kazimierza Sarbiewskiego Chrześcijański Horacy z Mazowsza pod patronatem Marszałka Sejmu i Biskupa Płockiego
w sali konferencyjnej Wojewódzkiego Ośrodka Postępu Rolniczego w Warszawie Oddział Poświętne odbyło się IV Walne Zebranie członków i sympatyków Academii Europaea Sarbieviana.

Uczestniczyli w nim członkowie AES:

Zarządu:
1. dr Teresa Kaczorowska – prezes
2. Bogumiła Umińska – sekretarz
3. Mariusz Pasierowski – skarbnik
4. ks.Witold Godleś – członek

Komisji Rewizyjnej:
1.prof. Dr hab.Juliusz Chrościcki – Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego
2. Sławomir Zembrzuski – Stowarzyszenie „Art.-Płona” Płońsk

oraz
1. Jadwiga Graczyk, Siekluki, pow.płoński
2. prof. Janusz Rohoziński – Akademia Humanistyczna w Pułtusku
3. dr Jacek Głażewski – Instytut Literatury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego
4. Lech Ciarkowski – Stowarzyszenie Polska-Estonia
5. Stanisław Kęsik – Centrum Kultury w Ciechanowie
6. Krzysztof Turowiecki – Przasnysz
7. Zenona Szymanik – Ciechanów
8. Jolanta Marzęcka – Centrum Kultury w Płońsku
9. Wiesław Przedpełski – Urząd Gminy w Baboszewie
10. Paweł Dychto – Starostwo Powiatowe w Płońsku
11. Elżbieta Dłabik – Płońsk
12. Józef Pless – Lubeka
13. Daniel Ratz – Płock
14. Danuta Kucińska – Lokalna Grupa Działania „Przyjazne Mazowsze”, Płońsk
15. Sławomir Zdun, Ciechanów

a także Goście:
1. dr Wanda Wyganowska, Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego
2. Algis Krutkevičius – Samorząd Rejonu Kelme, Litwa
3. Dovilė Šinekutė – Zastępca Dyrektora Centrum Kultury im.ks. M.K.Sarbiewskiego w Krożach, Litwa
4. Zenonas Mačernius – Zastępca Mera Samorządu Rejonu Kelme, Litwa
5. Bernard Jundo – Skarbnik AES Oddział Lubeka, Niemcy
6. Zofia Turowiecka, Przasnysz
7. Cezary Malczak - Stowarzyszenie Karabela, Warszawa


1. Przybyłych Gości i Sympatyków Academia Europaea Sarbieviana powitała prezes AES dr Teresa Kaczorowska. Wspomniała tragicznie zmarłą 10 kwietnia w katastrofie pod Smoleńskiem Członkinię naszego Stowarzyszenia Senator, ś.p. dr Janinę Felińską, której idee AES były bardzo bliskie, a także zaprzyjaźnionego z nami poetę ś.p. Wojciecha Siemiona. Minutą ciszy uczciliśmy pamięć naszych Przyjaciół.

2. Prezes powitała gości szczególnych tegorocznych Dni, którymi byli przedstawiciele z Kroż i Kelme na Litwie: Zenonas Mačernius – Zastępca Mera Samorządu Rejonu Kelme, Algis Krutkevičius –Kierownik Urzędu Rejonu Kelme, Dovilė Šinekutė – Zastępca Dyrektora Centrum Kultury im.ks. M.K.Sarbiewskiego w Krożach, gdzie w Kolegium Jezuickim ks.M.K. Sarbiewski był wykładowcą.

3. Zgodnie z przyjętym programem spotkania wybrano przewodniczącego obrad, którym został Paweł Dychto, Naczelnik Wydziału Oświaty w Starostwie Powiatowym w Płońsku, członek AES. Natomiast sekretarzem obrad została Bogumiła Umińska z Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie.

4. Przewodniczący obrad Paweł Dychto przedstawił program IV Walnego Zebrania AES, który obejmował ponadto:
- sprawozdanie Prezesa Zarządu z działalności merytorycznej Stowarzyszenia za okres od V.2009 do V.2010,
- sprawozdanie Skarbnika z działalności finansowej Stowarzyszenia za okres od V.2009 do V.2010,
- dyskusję nad ustaleniem rocznego planu pracy AES na okres od V.2010 do V.2011 i podjęcie uchwały w sprawie jego zatwierdzenia,
- wystąpienia zaproszonych gości,
- sprawy różne i wolne wnioski,
- zamknięcie obrad.
Porządek obrad, poddany pod głosowanie, został jednomyślnie przyjęty.

5. Dr Teresa Kaczorowska, relacjonując sprawozdanie z działalności Stowarzyszenia za ubiegły rok, przypomniała kulisy jego powstania, które sięgają 2004 r., jak też datę jego powołania, tj. 28 lipca 2006 r. z inicjatywy 20 członków założycieli i zarejestrowania 2 stycznia 2007 r. Prezes wymieniła szereg instytucji wspierających poczynania AES, w tym placówki kultury, muzea, szkoły, samorządy lokalne, parafie, gdzie szczególną rolę odgrywają MCK w Płońsku i Ciechanowie, Urząd Gminy Baboszewo, Szkoła Podstawowa w Sarbiewie, AH w Pułtusku, Zamek Królewski w Warszawie, Jezuici
Wszystkie edycje Dni Sarbiewskiego odbywają się pod patronatem biskupa płockiego oraz Marszałka Sejmu.

Prezes podkreśliła dotychczasowe osiągnięcia Academii, którymi są m.in. kolejne edycje Dni ks.M.K. Sarbiewskiego. Uczestniczy w nich coraz więcej osób i instytucji ze świata nauki i kultury. Poprzez wszelkie inicjatywy z nimi związane – konkursy (poezji, krasomówczy, recytatorski i plastyczny) dla młodzieży szkolnej, odczyty, koncerty, spotkania – promowana jest szeroko postać i twórczość Jezuity. Ponadto wydanych zostało kilka książek i folder o AES w językach polskim, angielskim i niemieckim.
Niezwykle istotne są dary, jakie otrzymała Academia, tj. wsparcie finansowe firmy Strabag oraz działka pod budowę dworu-siedziby AES od Urzędu Gminy Baboszewo.
Nawiązując do planowanej budowy dworu, prezes przypomniała o złożeniu w 2008 r. wniosku na ten cel o dofinansowanie projektu w ramach RPO Województwa Mazowieckiego 2007-2013 o nazwie Budowa Dworu Sarbiewskich w Sarbiewie jako międzynarodowego centrum muzealnego, twórczego i badawczo-edukacyjnego epoki Baroku, opiewającego na kwotę 14 mln zł. Projekt został przygotowany głównie przez Panią Marię Pluta i skarbnik Danutę Kucińską, przy współpracy prezes dr T.Kaczorowskiej, sekretarz B.Umińskiej i Gminy Baboszewo. Z uwagi jednak na planowane zaplecze restauracyjne i hotelowe, projekt potraktowany jako komercyjny, ze względów formalnych został odrzucony.

Przygotowany nowy wniosek, z uwagi na brak wznowienia naboru w bieżącym roku, nie mógł być złożony. Prezes omówiła kulisy przygotowywania tego wniosku, przy którym niezwykle cenne były uwagi P.Michała Luczewskiego z Płocka, autora najlepszego na Mazowszu wniosku na pozyskanie funduszy unijnych.
Wsparcie merytoryczne dla powstającej placówki muzealno-badawczej w Sarbiewie zadeklarowali: rektor Akademii Humanistycznej im.A.Gieysztora w Pułtusku prof.Adam Koseski, kustosz Zamku Królewskiego w Warszawie Daniel Artymowski a także dyrektorzy centrów kultury w Płońsku i Ciechanowie.

Niezwykle ważną inicjatywą dr Teresy Kaczorowskiej i prof. Janusza Rohozińskiego – dziekana Wydziału Filologii AH w Pułtusku była wyprawa do Wilna, z którym ks.M.K.Sarbiewski był szczególnie związany. Tu został jezuitą, studiował na Akademii Wileńskiej, był wykładowcą, dziekanem, obronił dwa doktoraty: teologii i filozofii. Do dziś ślady jego pobytu tutaj są bardzo żywe. Jeden z głównych dziedzińców Uniwersytetu Wileńskiego nosi jego imię a na frontonie widnieje płaskorzeźba poety. W zabytkowych murach uczelni z 1579 r. można znaleźć jego portrety, dzieła i dokumenty.
Dr T.Kaczorowska i prof.J.Rohoziński odwiedzili m.in. Muzeum A.Mickiewicza, Dom M.K.Ciurlionisa, Instytut Polski a także spotkali się z kilkoma poetami.

Prezes poinformowała, iż owocem tej wyprawy było powstanie właśnie 15 maja 2009 r. Wileńskiego Oddziału Academii Europaea Sarbieviana. Jego siedzibą jest Centrum Polonistyczne Wydziału Filologii Uniwersytetu Wileńskiego. Liczy on 7 osób, w skład którego wchodzą wykładowcy tegoż Wydziału na czele z prof. Eugenią Ulcinaite a także dyrektor Muzeum Mickiewicza Rimantas Salna. Prezesem Oddziału jest dr Regina Jakubenes.

W swoim wystąpieniu Prezes odniosła się także do sytuacji finansowej AES, podkreślając, iż mimo składanych przez Zarząd wniosków o wsparcie na Dni ks.M.K. Sarbiewskiego, Stowarzyszenie nie otrzymało żadnych funduszy. Natomiast dzięki powstałej w pow. płońskim Lokalnej Grupie Działania „Przyjazne Mazowsze” oraz zaangażowaniu zarówno nowego skarbnika Mariusza Pasierowskiego, jak też byłego – Danuty Kucińskiej, Academia ma przyznane ok. 19 tys.zł z funduszy unijnych, które zostaną wykorzystane na Dni Sarbiewskiego (7 tys.) oraz urządzenie Izby Pamięci w Szkole Podstawowej w Sarbiewie im.ks.M.K. Sarbiewskiego, która będzie jednocześnie stanowić siedzibę AES.

Dr Teresa Kaczorowska omówiła także program tegorocznych Dni ks.M.K. Sarbiewskiego, podkreślając udział w nich ok. 20 podmiotów (szkoły, parafie, samorządy, centra kultury, muzea, biblioteki, AH w Pułtusku, Zamek Królewski w Warszawie, Jezuici), z których każda ma swoje zadanie i też je finansuje.

Prezes wymieniła zaplanowane m.in. mszę św. pod przewodnictwem bp. dr. Piotra Libery, konkursy, koncerty, spotkania, odczyty, wernisaż wystawy a także wycieczkę do Warszawy śladami M.K.Sarbiewskiego. Ważnym punktem programu miało być także posadzenie przy szkole w Sarbiewie Dębu Pamięci śp. dr.Janiny Fetlińskiej, która zginęła w katastrofie pod Smoleńskiem.

Prezes omówiła także inne działania, prowadzone przez AES, m.in. gromadzenie publikacji dot. ks. M.K. Sarbiewskiego, dokumentacji zdjęciowej z działalności Stowarzyszenia a przede wszystkim przekłady utworów ks.Sarbiewskiego z łaciny na jęz. polski, prowadzone przez literata z Jońca, pow.płońskiego Ryszarda Tarwackiego.

Podsumowując ostatni rok działalności AES, dr T.Kaczorowska zwróciła uwagę na sukcesy, do których należało m.in. otwarcie nowego Oddziału AES w Wilnie, Dzień Sarbiewskiego na Zamku, czy wsparcie LGD, ale także na wiele niezrealizowanych zamierzeń. Należą do nich m.in. wycieczka do Rzymu szlakiem Jezuity, złożenie wniosku o pozyskanie funduszy unijnych, zakup księgozbioru od Elżbiety Dłabik czy wydanie płyty z hymnem AES.

Prezes, dziękując za dotychczasowe zaangażowanie i wszelką pomoc na rzecz promowania postaci i twórczości Chrześcijańskiego Horacego z Mazowsza zaapelowała o dalsze wsparcie.

6. Skarbnik AES Mariusz Pasierowski przedstawił sprawozdanie finansowe Stowarzyszenia. Przychody w roku ubiegłym wyniosły ogółem 7122,41 zł, w tym dotacja na projekt 7000 zł. Natomiast koszty na zadania statutowe, w tym obejmujące V Dni ks. M.K. Sarbiewskiego opiewają na kwotę 9646,29 zł.
Stowarzyszenie na dzień 31.12.2009 r. dysponuje kwotą 28 631,28 zł oraz posiada aktywa trwałe, tj. zakupioną w 2008 r. działkę o pow. 0,444 ha.

7. Dr Teresa Kaczorowska, przedstawiając plan pracy Stowarzyszenia na przyszły rok 2011 podkreśliła konieczność kontynuacji kolejnych edycji Dni ks.M.K. Sarbiewskiego, które są doskonałą formą promocji postaci i twórczości jezuity z Sarbiewa, największego poety baroku. Organizowanie Dni jest słuszne tym bardziej, że z każdym rokiem uczestniczy w nich coraz więcej instytucji i osób prywatnych, ludzi nauki i kultury, nie tylko z Polski, ale też zza granicy. Prezes wspomniała o naszych oddziałach, które już funkcjonują, tj. we Wilnie i Lubece. W przyszłości chcielibyśmy otworzyć też oddział w Rzymie, gdzie ks.M.K. Sarbiewski jako student Kolegium Romanum, wykładowca m.in. w Kolegium Germanicum a przede wszystkim jako najbardziej ceniony poeta w kręgu elity papieża Urbana VIII, spędził tam chyba swoje najbardziej istotne, wzniosłe naukowo, twórczo i duchowo chwile. Planowany jest wyjazd do Rzymu w celu poznania wszystkich miejsc, związanych z pobytem tam naszego Jezuity i wykonaniu dokumentacji.
Istotnym elementem funkcjonowania AES i jej działalności jest strona internetowa, która będzie uzupełniana i rozbudowywana.

Prezes podkreśliła także plany dalszych starań o pozyskanie środków na budowę dworku w Sarbiewie, gdzie będzie mieścić się siedziba AES oraz muzeum poświęcone ks.M.K.Sarbiewskiemu.
Academia będzie też zabiegać o wydanie wszystkich dzieł Poety oraz wprowadzenie niektórych jego utworów do lektury szkolnej.
Plan pracy, poddany głosowaniu, został przez zebranych członków AES jednomyślnie przyjęty.

8. Zgodnie z regulaminem, Przewodniczący obrad Paweł Dychto otworzył dyskusję.
Głos zabrał Algis Krutkevičius, Kierownik Urzędu Rejonu Kelme. Na terenie tego rejonu leżą Kroże, w obwodzie szawelskim.
Gość zaprezentował slajdy z Kroż, na których podkreślił miejsca związane z pobytem Jezuity. Właśnie w kolegium jezuickim w Krożach, ufundowanym przez hetmana Jana Karola Chodkiewicza w 1614 r., Maciej Kazimierz Sarbiewski w latach 1617-1620 jako professor academicus wykładał poetykę i syntaksę. Był wówczas absolwentem studiów filozoficznych w Braniewie, które ukończył w 1917 r. Po kasacie zakonu jezuitów w 1773 r. szkołę prowadzili karmelici. W latach 1817-1842 mieściło się tam gimnazjum, które przeniesiono do Kowna.

W 2008 r., jak powiedział Algis Krutkevičius, budynek ten w oparciu o środki samorządu i unijne (po 50%) został odrestaurowany i od 2009 r. jest on siedzibą Centrum Kultury im. Macieja Kazimierza Sarbiewskiego. Celem jego działalności jest promowanie dziedzictwa kultury baroku, opartej na wartościach klasycznych i chrześcijańskich, poprzez muzykę, teatr, historię. Odbywają się tu liczne odczyty i konferencje naukowe. Czytana jest poezja ks.Sarbiewskiego, w której uczestniczą uczniowie z całej Litwy. Tematyka baroku jest przez nich także przedstawiana w formie teatralnej. Organizowane są specjalne kursy w tym zakresie, także śpiewu operowego i retoryki dla młodzieży.

Dom Kultury im.M.Sarbiewskiego współpracuje na niwie upowszechniania dziedzictwa baroku z Uniwersytetem Wileńskim, z którym ma podpisaną specjalną umowę w tym zakresie. Ma pokaźną bibliotekę, ale zamierza także przenieść stare książki, w tym publikacje ks.Sarbiewskeigo na nośniki elektroniczne, aby udostępnić je w formie wirtualnej.
Instytucja ta dysponuje pokojami gościnnymi na 30 osob.
W Krożach planowane jest także otwarcie Muzeum Biskupstwa Szawelskiego.
Gość zadeklarował otwartość do współpracy z naszym Stowarzyszeniem.

9.Prof. Juliusz Chrościcki z Uniwersytetu Warszawskiego zaproponował zorganizowanie w Krożach konferencji naukowej, wskazując jako odpowiednie miejsce dla promowania i integracji kultury europejskiej.

10.Varsavianista Stefan Świetliczko, posługując się slajdami, przedstawił mało znany wątek, związany z postacią ks.Sarbiewskiego, dotyczący 3. jego pochówków.
Poeta zmarł 2 kwietnia 1640 r. Pierwszy jego pogrzeb odbył się w kwietniu t.r. w podziemiach kościoła o.o. jezuitów w Warszawie, obok katedry św. Jana. Nie miał jednak tam żadnego nagrobka ani epitafium.
Po kasacie zakonu jezuitów w 1773 r. Świątynia była kościołem szkolnym, podległym Komisji Edukacji Narodowej. W 1818 r. kościół przeżył kryzys i był traktowany jako magazyn katedralny, był bardzo zniszczony. W 1834 r. przejęli go .o.o. pijarzy.

Podczas czyszczenia grobów w kościele, znaleźli oni trumnę ze szczątkami ks.M.Sarbiewskiego, którą poznali po mało czytelnym napisie: „Po...Laur...S”. Z szacunku do niego, jego dzieł, które wykładali w szkołach, przenieśli szczątki ok. 1834 r. do swojego kościoła (o.o. pijarów) p.w.św. Pryma i Felicjana na ul. Długą. Wkrótce jednak, na polecenie władz carskich, które zaadoptowały ów kościół na cerkiew, musieli zabrać stamtąd wszystkie szczątki zmarłych, w tym także ks. Sarbiewskiego i równo ze świtem pochowali je na cmentarzu Powązkowskim, pod aleją, cmentarną, ok. 6 m od ściany kościoła św. Boromeusza Na ścianie tej znajduje się tablica, informująca o tym pochówku, ale wśród wymienionych z nazwiska kilku znanych osób, m.in. ks. Stanisława Konarskiego czy ks.Onufrego Kopczyńskiego, nie ma nazwiska ks. M.Sarbiewskiego.

10. Z działalnością Oddziału AES w Lubece (Niemcy) zapoznał jej prezes Józef Pless, który na spotkanie przybył z Bernardem Jundo, skarbnikiem Oddziału.
Liczy on 13 osób, wśród których większość stanowią pracownicy naukowi uniwersytetów, m.in z Kolonii, Bonn, Heidelbergu. Promują oni twórczość, zarówno ks.M.Sarbiewskiego, jak też Jacoba Balde (1604-1668), niemieckiego jezuity, poety łacińskiego i kaznodziei na dworze księcia elektora Maksymiliana, zwanego niemieckim Horacym, który w dużej mierze czerpał i wzorował się na poecie z Sarbiewa.
Ks. M.K. Sarbiewski od początku cieszy się szczególnym zainteresowaniem Niemiec. To tu, w Kolonii w 1625 r. ukazało się pierwsze wydanie jego największego dzieła Lyricorum Libri. Pierwsza jego biografia ukazała się także nie w Polsce a w Dreźnie w 1753 r. W 1842 r. w Berlinie a w 1911 r. w Monachium miały miejsce obrony prac doktorskich na jego temat. Przez cały wiek XIX ukazywały się publikacje dotyczące jego twórczości. Ponowne zainteresowanie Sarbiewskim nastąpiło pod koniec lat 80. XX w. i trwa do chwili obecnej. Zajmują się nim instytuty naukowe, m.in. w Marburgu i Darmstadt. Jednak największą rolę w badaniach naukowych nad jego twórczością i związanymi z tym różnymi publikacjami zajmują uniwersytety.

11. Zgodnie z regulaminem obrad, w ramach spraw różnych i wolnych wniosków, podjęto m.in. temat zakupu spuścizny po ś.p. P. Dłabiku z Płońska, nauczycielu jęz. łacińskiego, który przygotowywał pracę doktorską na temat ks.M.K.Sarbiewskiego.
W tej sprawie wypowiedział się wójt gminy Baboszewo, Wiesław Przedpełski, który zadeklarował pomoc.

12. Bogumiła Umińska poinformowała, iż zamierza tworzyć bazę danych, dotyczącą wszelkich pamiątek, dzieł sztuki, upamiętniających postać ks. M.K.Sarbiewskiego, znajdujących się zarówno w muzeach polskich, jak też zagranicznych. Ważne jest także udokumentowanie wszelkich zewnętrznych, trwałych śladów jego pobytu w Polsce, jak też za granicą, szczególnie w Wilnie, Połocku, Krożach, Rzymie, także w Niemczech. Informacje te będą bardzo istotne podczas tworzenia Muzeum ks.M.K. Sarbiewskiego.

13. Następnie sekretarz wręczyła legitymacje członkowskie. Otrzymali je wójt gminy Baboszewo Wiesław Przedpełski i Krzysztof Turowiecki, autor strony internetowej www.sarbiewski.pl

14.Prezes dr Teresa Kaczorowska podziękowała wszystkim uczestnikom IV Walnego Zebrania członków i sympatyków AES i poprosiła o lobbowanie na rzecz Stowarzyszenia i jego działań.

Przygotowała
Bogumiła Umińska
Sekretarz AES

Krzysztof Turowiecki - 2010-05-26

Urząd Powiatowy w Ciechanowie -

Jezuici w Warszawie -

Urzędy Gminy: Baboszewo -

Samorząd Województwa Mazowieckiego -

Kroże -

Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki w Warszawie -

Parafia Zakroczym -

Starostwo Powiatowe w Płońsku -

Miejskie Centrum Kultury w Płońsku -

Czernice Borowe -

Ekspansja - strony Internetowe -

Parafia Sarbiewo -

Centrum Kultury i Sztuki w Ciechanowie -

Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora w Pułtusku -

Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie -

Muzeum Historyczne w Przasnyszu -

Zamek Królewski w Warszawie -

Urząd Miasta w Płońsku -

Miejska Biblioteka Publiczna w Płońsku -

www.ekspansja.eu Ekspansja